Грамота Эрколе I д’Эсте; 1475 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 135. № 8

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Грамота Эрколе I д’Эсте; 1475 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 135. № 8
Название
Грамота Эрколе I д’Эсте; 1475 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 135. № 8
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Конфирмация
Аннотация
Грамота Эрколе I д’Эсте, герцога Ферарры, с подтверждением прав и привилегий Франческо Сакрати.
Общее описание
Эрколе I д’Эсте, герцог Феррары, подтверждает привилегии, предоставленные Никколо III и Борсо д’Эсте, предыдущими правителями Феррары, представителям рода Сакрати. Привилегии состоят в праве держать на основаниях ливелла переправу, таверну и скотобойню при ней в местечке Контрапо Феррарского дистретто, на берегу реки По. Ежегодная плата за ливелл составляет два дуката золотом и предоставляется в Camera – ведомство, занимавшееся имуществом герцогов д’Эсте, в том числе контролем за их земельными владениями, предоставленными их вассалам и подданным на основании феода и других основаниях.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: материалы, манера письма, аутентичный формуляр, подпись.
Размеры
414 х 326/329 мм
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Канцелярский курсив
Материал
Форма
Отдельный лист
Формат листа / тетради
Carta transversa
Цвет чернил
Коричневый
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
Акт происходит из семейного архива рода Сакрати, оставившего заметный след в истории не только Феррары, но и всей Италии. Основное содержание семейного архива – история складывания патримония Сакрати. В нем откладывались документы, устанавливающие те или иные права этого рода на недвижимость, или (как в рассматриваемом здесь акте) права предшественников Сакрати на земли, впоследствии перешедшие к этому семейству. Во второй половине XIV века начинается возвышение рода благодаря продвижению его представителей на службе при дворе правителей Феррары маркизов д’Эсте. В 1391 году Сакрати приобрели дворянский статус, а в XV веке стали одними из самых ярких представителей «нового нобилитета». В 1449 году Сакрати был присвоен графский титул. В 1597 году прекратилось продолжавшееся более 300 лет правление династии д’Эсте в Ферраре, хотя их потомки сохранили власть в Модене. Вслед за д’Эсте туда перебрались и Сакрати. Таким образом архив Сакрати вошел в состав Государственного архива Модены, и до сих пор хранится там в фонде рода Фиаски (Archivio privato Fiaschi), объединившегося с Сакрати посредством брачных связей. Доказательством моденского происхождения феррарских актов из собрания Лихачева является то, что все они хранятся в одинаковых обложках XVIII века с надписями тем же почерком. Ясно, что некогда они хранились вместе, были описаны, учтены и зашифрованы одним и тем же архивистом (например, так: Libro 2. № 8). В составленных позже инвентарных описях к каждой книге (Libro) имеется список отсутствующих документов, шифры которых полностью совпадают с шифрами петербургского собрания. Рассматриваемая грамота 1475 года хранилась в Модене под шифром L.XVII № 9. Проследить пути приобретения Николаем Петровичем Лихачевым части актов Сакрати пока не удалось.
Библиография
Срединская Н.Б. Феррара XIV века в отражении актов родового архива Сакрати. М., Индрик 2017; Bernadskaia E., Sredinskaia N. Documenti estensi negli archivi di San Pietroburgo // L’aquila bianca. Studi di storia estense per Luciano Chiappini. Ferrara: Corbo editore, 2000 (Deputazione Provinciale Ferrarese di Storia Patria. Atti e memorie. Serie IV, vol. 17). P. 143-154.
Состояние памятника
Хорошее. Документ прошёл процесс реставрации.
Состояние надписи
Текст сохранился полностью.
Текст на языке оригинала
HERC(ULES) DUX (1) Hercules dux Ferrari(ae), Mutin(ae) (et) Regii Marchio Esten(sis) (et) Rodigii comes (et) cetera. Cum p(er) felicis memori(ae) illu(strissi)mu(m) (2) d(omi)n(u)m fr(atr)em n(ost)r(u)m honoran(dum) d(ominu)m Borsium Ducem (et) c(etera), concessum fuerit decretu(m) splendidissimo equiti d(omi)no Francisco Sacrato i(nfrascrip)ti (3) tenoris, v(idelicet): Borsius dux Mutinae (et) Regii Marchio Esten(sis) Rodigii(que) comes (et) c(etera). Constat nobis et quidem luce ut aiunt clarius (4) felicis recordationis illustrem (et) excelsum dominu(m) d(omi)n(u)m Nicolaum marchionem Esten(sem) (et) c(etera) genitore(m) n(ost)r(u)m inter alia b(e)n(e)ficia qu(ae) (5) sp(ectabi)li (et) g(e)n(er)oso militi d(omi)no Francisco Sacrato civi n(ost)ro ferrariensi ac fideli dilectissimo pro suis meritis contulerit de anno millesimo (6) quadringentesimo vigesimo quinto iure livelli concessisse q(uod) in villa Contrapadi districtus n(ost)ri Ferr(ariae) erigere posset ad commodu(m) (et) utili- (7) tatem suam (et) suo(rum) h(e)r(e)dum passum (et) taberna(m) cu(m) becharia ac illum (et) eas excere (et) ex(ser)ceri facere cum iure petendi (et) exigendi datum (8) consuetum dicti passus tabern(ae) (et) bechari(ae) redere debendo omni anno camer(ae) p(rae)fati domini genitoris n(ost)ri pro recognitione duos ducatos auri (9) ac tenere semp(er) et imp(er)petuum ibide(m) unam navem aptam ad passum pro quatuor eq(ui)s. Qui p(rae)fatus illustris genitor n(oste)r (et) quicu(m)q(ue) sui nobiles (10) (et) famuli quotienscunq(ue) eis contingeret libere et sine ulla solutione citra et ultra Padum ibidem t(ra)nsferri deberent. Constat item nobis (11) deinde ad no(n)nullos annos ip(su)m d(omi)n(u)m Franciscum ius dictos duos ducatos exsolvendi tit(u)lo p(er)mutationis a p(re)fato illu(strissimo) d(omi)no genitore nostro (12) acq(ui)sivisse ut publico documento apparet: reservato t(ame)n onere sup(er) dicto passu t(ra)nsferendi eunde(m) illu(strissimum) d(omi)n(u)m genitore(m) n(ost)r(u)m (et) reliquos de (13) curia sua quandocunq(ue) eis Padum in eo loco t(ra)nsire contingeret. Qua(m)vis de hoc onere nihil ullis scriptis appareat s(cilicet) id ip(s)e d(ominus) Fra(n)cisc(us) (14) fatetur (et) ex experientia ip(s)a usq(ue) i(n) hodiernum diem comprobavit, q(uali)t(er) semper passus ip(se) no(n) solum p(re)fato illu(strissimo) d(omi)no genitore n(ost)ro (et) curi(ae) (15) su(ae) s(cilicet) et(iam) illu(strissimo) (et) excelso olim d(omi)no Leonello marchion(e) Esten(si) germano n(ost)ro (et) suis ac nobis nostrisq(ue) patuit. Preterea no(n) ignoramus eunde(m) (16) d(omi)n(u)m Franciscum continue a die concessionis p(re)dicte citra exemptione libera et plenaria consulis [?] (et) ecclesiole et quorumcunq(ue) alior(um) off(ici)or(um) (17) pal(lat)ii com(m)unis Ferr(ariae) p(ro) ip(s)o passu, taberna (et) becharia (et) usum ac gavisum [?] fuisse que(m)admodu(m) mentis et intentionis p(re)fati d(omi)ni genitoris (18) (et) d(omi)ni germani n(ost)ri ac demum nostr(ae) fuit et e(st). Et que[?] qr[?] idem d(omi)n(u)s Franciscus nup(er) nobis supplicavit ut ad omne(m) bonu(m) finem exemptionem (19) dicti passus (et) tabern(ae) cum becharia plenaria(m) [?] approbare (et) confirmare velimus, et Nos firma(m) et grata(m) h(abe)ntes ut decet bonu(m) filium (et) (20) fr(atr)em p(ro) iis qu(ae) genitor fecerit (et) frater p(er)miserit (et) approbaverit ex certa scientia (et) animo deliberato, vigore p(rese)ntis n(ost)ri decreti. (21) No(n) solum ip(s)am exemptionem sic libera(m) (et) plenaria(m) approbamus (et) ratificamus s(cilicet) ei inh(ae)rentes inq(uie)tum in quantum [?] expediat denuo ip(s)i d(omi)no Fra(n)cisco (22) pro se (et) suis h(ae)r(e)dib(us) in p(er)petuum damus atq(ue) concedius ita t(ame)n q(uod) ip(s)e (et) qui ab eo causam h(ab)uerint i(n) dicto passu (et) taberna teneantur (23) (et) debeant suis sumptib(us) i(n) dicta villa Contrapadi tenere una(m) nave(m) a passu continue parata(m) pro t(ra)nsferendo nos (et) familiares n(ost)ros citra (et) (24) ultra Padum quotienscunq(ue) illac t(ra)nsire contingerit que capax sit quatuor p(er)sonar(um) (et) totide(m) equor(um) pro qualibet vice ma(n)dantes (25) har(um) serie: factorib(us) n(ost)ris g(e)n(er)alib(us) ac aliis: offitialib(us) n(ost)ris (et) p(re)serti(m): offitialib(us) (et) : exactorib(us) offitior(um): massari(ae): consulu(m): ecclesiol(ae) (26) (et) securitatum (et) alior(um) quor(um)cunq(ue): officior(um) communis Ferr(ariae). Quat(enu)s p(rese)ns n(ost)r(u)m decretu(m) app(ro)bationis, concessionis (et) exemptionis i(n)p(er)petuu(m) (27) ip(s)i d(omi)no Francisco (et) suis h(e)r(e)dib(us) inviolabiliter observent (et) observari faciant sub poena indignationis n(ost)r(ae) (et) alia qualibet n(ost)ri arbitrio impo- (28) ne(n)da. Non obstantib(us) aliquib(us) statutis, p(ro)visionib(us), reformationib(us) (et) ordinib(us) n(ost)ris (et) communis n(ost)ri Ferrari(ae) in contrariu(m) facie(n)tib(us) quovis (29) modo, quib(us) q(uan)tum e(st) respectu p(re)missor(um) duntaxat ex certa scientia derogamus in quor(um) fide(m) (et) robur has n(ost)ras fieri (et) registrari fecimus, (30) (et) n(ost)ri ducalis sigilli appensione muniri. Dat(um) Ferrari(ae) in Palatio curi(ae) n(ost)r(ae) anno D(omi)nice Nati(vitati)s millesimo quadringentesimo quinquagesimo (31) sexto:, indictione quarta:, die vigesimo mensis Decembris. [знак типа S] Et imp(resen)tiar(um) nobiles (et) insignes ac spectantissimi viri (et) cives nobilissimi (32) Nobis semp(er) dilectissimi comes Antonius: collacteralis n(oste)r banch(ae) stipendiarior(um). Eximius ac pr(ae)clarus eq(ue)s legu(m) doctor (et) come (33) d(omi)n(u)s Iacob(us):, comes Ubertus:, comes Bartholom(ae)us (et) comes Petrus, filii (et) h(e)r(e)des quonda(m) clarissimi (et) insignis militis (et) comitis an- (34) tedicti d(omi)ni Francisci Sacrati a nobis merito (et) petierint (et) supplicaverint ut ip(su)m decretu(m) cu(m) omnib(us) i(n) eo continentis confirmare ve- (35) lumus ac ea sibi de novo concedere p(ro) se (et) suis filiis et descendentibus etiam p(er) n(ost)r(u)m decretu(m) qu(ae) in eo continentur decrevimus eor(um) preces (36) libenti animo exaudire: animadvertentes profecto (et) consyderantes inprimis fidem (et) observantia(m) immo synceritate(m) (et) devoti- (37) onem quanda(m) qua(m) erga nos (et) statu(m) n(ost)r(u)m clarissima domus Sacrata, (et) p(re)serti(m) nobilissimi (et) clarissimi fr(at)res ip(s)i habuerunt (et) (38) in hunc usq(ue) diem firmissimis argumentis (et) ap(er)ta r(ati)one demonstrarunt, servaruntq(ue) (et) in dies demonstrant ac sese exhibe(n)t (39) affatim: ut lucetlari[…] sit p(er)spicere (et) recto animi iudicio ab omnib(us) facillime coniectari posse (et) consyderari: quocirca tanq(uam) (40) de ip(s)is b(e)n(e)meriti tenor[…] p(rese)ntium n(ost)rar(um) patentiu(m) litterar(um) (et) decreti serie ex certa scientia (et) de n(ost)re plenitudine po(tes)tatis ip(su)m decretu(m) (41) eisdem nobilissimis: insignib(us): ac spectatissimis comiti Antonio: d(omi)no (et) comiti Iacobo: comiti Uberto: comiti B(ar)tholom(ae)o: comiti Petro (42) filiis (et) descendentib(us) ex dicto quonda(m) d(omi)no Francisco confirmamus (et) approbamus (et) de novo contenta i(n) eo concedimus eisde(m) (et) p(ro) eor(um) filiis (43) (et) descendentib(us). Mandantes ip(su)m cu(m) omnib(us) (et) sing(u)lis in eo contentis servari debere p(er) quoscunq(ue).. off(ici)ales (et) subditos n(ost)ros sub poena amissio- (44) nis gr(ati)(ae) n(ost)r(ae) (et) alia qualibet n(ost)ri arbitrio imponenda: aliquib(us) in contrariu(m) facientib(us) no(n) obstantib(us): quib(us) q(uan)tum ad premissa (et) respectu (45) p(re)missorum duntaxat derogamus (et) derogatu(m) esse volumus (et) ma(n)damus. In quor(um) fide(m) (et) robur has n(ost)ras fieri iussimus: n(ost)riq(ue) ducalis sigil- (46) li munimine roborari:. Dat(um) Belreguardi anno D(omi)nic(ae) Na(tivita)tis mill(es)i(m)o quadrigentesimo septuagessimo q(ui)nto:, indictione octava: die vigesimo Aug(ust)i.
Комментарий линвистический
Под влиянием традиций Возрождения, а именно адорации латыни, язык документа приближается к классической латыни. В частности, возвращается написание «ae» как дифтонга, вместо «e», характерного для средневековых документов вплоть до XV века.
Техническая дата
1475-08-20
Дата создания (внутренняя датировка)
Anno Dominicae Nativitatis millesimo quadrigentesimo septuagessimo quinto:, indictione octava: die vigesimo Augusti
Дата создания (точная)
1475-08-20
Обоснование датировки
Дата указана в тексте документа.
Век
XV в.
Персона (Автор)
Комментарий палеографический
Документ написан канцелярским курсивом.
Комментарий исторический
Представленный документ свидетельствует о возвышении рода Сакрати, которое начинается во второй половине XIV века благодаря продвижению его представителей на службе при дворе семьи д’Эсте, правителей Феррары.
Место создания
Место (упомянутое)
Топонимический комментарий
Локальная дата повествует о том, что документ был составлен во дворце Бельригуардо.

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти