Акт продажи прав на недвижимость в Сан-Романо; 1296 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 15

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Акт продажи прав на недвижимость в Сан-Романо; 1296 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 15
Название
Акт продажи прав на недвижимость в Сан-Романо; 1296 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 15
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Договор передачи прав
Самоназвание
1) Venditio. 2) Tenuta.
Аннотация
Нотариальный акт в отношении недвижимости в Сан-Романо. 1) Договор передачи (продажа) прав на недвижимость. 2) Вступление в фактическое обладание (tenuta).
Общее описание
Документ представляет собой нотариальный акт передачи земли, и состоит из двух частей. Во-первых, акт продажи прав на дом. Господин Оттобуоно по прозванию Бакарино, нотарий (dns Ottobonus not. qui dicitur Bacharinus de contrata Sti Romani) продает Бартоломео де Специанис, жившему ранее в Вероне, а теперь приближенному господина епископа Феррары (Bartholomeus de Specianis, qui fuit de Verona, nunc familiaris dni Episcopi Ferrarie) права на землю с возведенным на ней домом в контрате Сан-Романо (domum cum solo et hedifficio, positam in contrata Sti Romani ubi dicitur Vineata), но не по праву феода, не в узус, и не на основаниях зависимости (dummodo non sit feudum, usus nec manenthia), а на тех основаниях, как это обозначено в старинных документах (eo iure, quo esse reperiretur in instrumentis antiquis), с необходимостью возобовления и оплаты предоставленных прав на дом (cum licentia innovandi et pensionandi), за 4,5 больших венецианских лир (quatuor libras venetas grossas cum dimidia). Во-вторых, акт о вступлении в фактическое обладание (tenuta) указанным имуществом. В тот же день в контрате Сан-Романо Бартоломео де Специанис вступает во владение приобретенным им домом.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: аутентичный формуляр, почерк, соответствующий образцам письма XIII века, нотариальный знак и подпись нотария.
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Нотариальный курсив
Материал
Форма
Прямоугольник
Формат листа / тетради
Carta transversa
Цвет чернил
Коричневый
Провенанс
Судя по надписям на обложке документа, в XIX веке он хранился в Государственном архиве Модены. Пути приобретения его Н.П. Лихачевым пока неизвестны.
Состояние памятника
Хорошее
Состояние надписи
Утраты текста отсутствуют.
Текст на языке оригинала
Первый акт: [Нотариальный знак] (1) In Xpi(sti) no(m)i(n)e. Anno eiusdem Nat(ivitatis) Mill(esim)o duc(entesimo) nonag(esim)o sexto, indi(c)t(i)o(n)e nona, (2) Ferar(ie), sup(er) platea co(mmun)is iuxta tabula d(omi)ni Nicolai ca(m)psoris d(e) Frumignano, (3) die veneris ulti(m)o mensis Augusti, p(re)sent(ibus) testibus vocat(is) (et) rogat(is): d(omi)no (4) Iacobo, cano(n)ico Ferar(ie), Nicolao q(uon)d(am) d(omi)ni Frumignani, Caçadrago not(ario) d(e) Mantua, Frumig(na)no (5) notario et aliis. [C] D(omi)n(u)s Ottobonus not(arius) qui dicitur Bacharinus d(e) contrata S(an)c(t)i Roma(n)i (6) titulo vendit(i)o(n)is imp(er)pet(uum) p(er) se suosq(ue) heredes dedit, vendidit, alienavit atq(ue) co(n)cessit (7) Bartholomeo d(e) Specianis qui fuit d(e) Verona, nu(n)c familiar(i) d(omi)ni epi(scopi) Ferar(ie), stip(u)la(n)ti (8) et ementi p(ro) se suisq(ue) heredibus quanda(m) domu(m) cu(m) solo (et) hediffit(i)o, posita(m) i(n) co(n)trata (9) S(an)c(t)i Romani ubi dicitur Vineata intra hos confines: uno latera possidet Ingelerius (10) de curia d(omi)ni marchio(n)is, alio latere possidet d(omi)n(u)s Andalo d(e) Arman(n)o, uno capit(e) via (11) publica, alio capite scursuriu(m) vel si qui alii sint confines. Qua(m) rem d(i)c(tu)s d(omi)n(u)s (12) Ottobonus venditor vendidit cu(m) introitu et exitu suo et suis certis (et) iustis finibus (13) et coherenciis et cu(m) om(n)ibus sup(er) se et infra se habitis in integru(m), et cu(m) om(n)i iure et (14) actione, usu et requisit(i)o(n)e sibi venditori i(n) p(re)fata re vendita p(er)tine(n)tibus (et) specta(n)tib(us), (15) quocu(m)q(ue) modo, iure vel causa. Et cu(m) licencia intrandi et standi i(n) tenuta(m) (et) poss(essionem) (16) corporale(m) sua auct(orita)te ad h(abe)ndu(m), tenendu(m), possidendu(m) et q(ui)cq(ui)d sibi vi emptori (17) placuerit faciendu(m), eo scilicet iure, quo e(ss)e rep(er)iretur i(n) instr(ument)is antiquis, [dum(m)odo] (18) [no(n) sit feudu(m), usus nec mane(n)thia]. Et insup(er) d(i)c(t)us venditor p(er) se et suos heredes (19) dedit, cessit (et) ma(n)davit emptori p(re)fato p(ro) se et suis heredibus stip(u)la(n)ti om(n)e ius et (20) act(i)o(n)em reale(m) p(er)sonale(m), utile(m) et directa(m) et mixta(m), tacita(m) et expressam q(uo)d et qua(m) (21) d(i)c(t)us venditor h(abe)t et sibi co(m)petit vel co(m)petere potest vel poterat i(n) p(re)fata re ve(n)dita, (22) constitue(n)s ip(su)m emptore(m) p(ro)cur(atorem) suu(m) et i(n) locu(m) suu(m) posuit eu(m) ut i(n) rem sua(m) ut possit (23) agere, experiri, excipere (et) replicare et se tueri et om(n)ia facere directis (et) utilibus ac- (24) t(i)onibus, (et) rat(i)o(n)ibus realibus et p(er)sonalibus, utilibus (et) directis, tacitis et expressis p(ro)ut (25) ip(s)e venditor facere posset vel potuisset an(te) p(re)sente(m) vendit(i)o(n)em cu(m) licencia [in(n)ova(n)] (26) [vandi [sic] (et) pensiona(n)di et melius ius acq(ui)rendi a dominatione] un(de) res ip(s)a existeret. Et si (27) co(n)tingeret ip(s)am rem no(n) fuisse actenus in(n)ovata(m) v(e)l pensionatam i(n) se suscepit (et) reti-(28) nuit d(i)c(t)us venditor om(n)e honus, da(m)pnu(m) (et) expensas de t(em)p(or)ibus retroactis, et ip(su)m emp- (29) tore(m) inde(m)pne(m) co(n)s(er)vare p(ro)misit. Pro qua re vendita d(i)c(t)us d(omi)n(u)s Ottobonus vendito(r) (30) fuit co(n)tentus, confessus et i(n) co(n)cordia cu(m) p(re)d(i)c(t)o Bartholomeo emptore, se ab eo (31) h(ab)uisse (et) recepisse no(m)i(n)e p(re)cii int(er) eos conventi et diffiniti quatuor lib(ras) ven(etas) gross(as) cu(m) (32) dimidia q(uo)d p(re)ciu(m) sibi venditori traditu(m) fuit et numeratu(m) p(er) emptore(m) p(re)fatu(m) i(n) (33) p(re)sencia mei not(arii) et testiu(m) p(re)scripto(rum). Renuncia(n)s except(i)o(n)i no(n) numerati (et) sibi traditi p(re)cii (34) suprad(i)c(t)i speiq(ue) future numerat(i)o(n)is (et) tradit(i)o(n)is p(ri)vilegio fori, except(i)o(n)i doli mali i(n) factu(m) (35) et sine ca(usa) v(e)l ex iniusta causa om(n)iq(ue) alii except(i)o(n)i et iuri sibi co(m)petenti vel co(m)- (36) petituro. Et si d(i)c(t)a res vendita plus d(i)c(t)o p(re)cio nu(n)c valet v(e)l valere co(n)tinge- (37) rit i(n) futu(rum), illud plus qua(n)tu(m)cu(m)q(ue) sit vel fuerit titulo donat(i)o(n)is simplicis int(er) (38) vivos donavit, remisit (et) pactu(m) fecit eide(m) ult(er)ius no(n) petendi. Qua(m) rem ve(n)dita(m) (39) p(ro)misit d(i)c(t)us venditor p(er) se et suos heredes d(i)c(t)o emptori stip(u)la(n)ti legitime ab (40) om(n)i p(er)sona auctoriçare (et) defensare i(n) iudit(i)o (et) extra om(n)ibus suis p(er)iculis (et) expe(n)sis. (41) Et p(ro)misit refficere om(n)e da(m)pnu(m) et expensas, q(uo)d (et) quas fecerit (et) habuerit p(ro) d(i)c(t)a (42) re cons(er)vanda et defendenda, credendo de expensis solo verbo d(i)c(t)i emptoris sine (43) ulla p(ro)bat(i)o(n)e et i(n) se lite(m) suscip(er)e p(ro)misit, remitte(n)s sibi emptori om(n)e honus denu(n)- (44) ciandi et ap(e)lla(n)di q(uo)d i(n) casu evict(i)o(n)is req(ui)ritur. Qua(m) vendit(i)o(n)em et om(n)ia (et) sing(u)la (45) q(ue) i(n) p(re)senti co(n)tractu co(n)tinentur et dependencia ab eisde(m) p(re)d(i)c(t)us venditor p(ro)misit (46) p(er) se et suos heredes p(re)d(i)c(t)o emptori p(ro) se (et) suis heredibus stip(u)lanti actendere et s(er)vare (47) firmaq(ue) p(er)petuo habere (et) tenere et no(n) i(n) aliquo co(n)trafacere nec ve(n)ire aliqua rat(i)o(n)e (48) vel causa sub pena stip(u)lata sole(m)pniter et p(ro)missa dupli dicte rei vendite et (49) obligat(ion)e suo(rum) bono(rum) om(n)ium p(re)sentiu(m) (et) futuro(rum). Que pena tociens com(m)itatur (et) exigi (50) valeat cu(m) effectu quociens co(n)trafactu(m) fuerit i(n) p(re)d(i)c(t)a vel aliquo predicto(rum). Et d(i)c(t)a pena (51) com(m)issa, soluta vel no(n) semp(er) i(n) sua maneat firmitate p(re)d(i)c(t)a om(n)ia et sing(u)la et (52) dependencia ab eisde(m). (53) Ego Mercatellus de Brinis curie episcopalis Ferrarie notarius publicus predictis omnibus presens fui et rogatus scribere scripssi. Второй акт: [Нотариальный знак] (54) In Xpi(sti) no(m)i(n)e. Anno eiusde(m) Nat(ivitatis) Mill(esim)o duc(entesimo) nonag(esim)o sexto, indi(c)t(i)o(n)e nona, Ferr(arie), (55) i(n) contrata S(an)c(t)i Romani, die Veneris ult(imo) mensis Aug(usti). [C] Bartholom(eu)s (56) de Specianis, qui fuit d(e) Verona, auct(oritat)e vendit(or)is sibi facte p(er) d(omi)n(u)m (57) Ottobonu(m) not(arium) Bacharinu(m) de re p(re)d(i)c(t)a sup(er)ius confinata ut constat imstr(ument)o ip(s)ius (58) vendit(i)o(n)is, scripto manu mei, not(arii) a(n)i(m)o possidendi et heredes sui i(n) p(er)petuo intravit (59) tenuta(m) et possessione(m) corporale(m) ip(s)ius domus sibi vendite, posite intra con- (60) fines suprascriptos i(n) d(i)c(t)o instr(ument)o vendit(i)o(n)is co(n)tentos ap(re)hendendo d(e) terra et (61) lignamine domus p(re)d(i)c(t)e. (62) Acta fueru(n)t p(re)d(i)c(t)a i(n) d(i)c(t)a domo vendita sup(er)ius confinata i(n) p(re)sencia d(omi)no(rum) Andalo (63) not(ario) d(e) Arman(n)o, Francisci draperii et Galvani q(uon)d(am) d(omi)ni Fexii, om(n)ium de d(i)c(t)a (cont)ra(ta) (64) S(an)c(t)i Romani. (65) Ego Mercatellus de Brinis curie ep(isco)palis Ferar(ie) not(arius) publicus p(re)d(i)c(t)is (66) om(n)ibus p(re)sens fui (et) rog(atus) scribere scripssi.
Комментарий линвистический
Документ составлен на средневековой латыни области Эмилия-Романья. Самым заметным отличием средневековой латыни в рукописных памятниках служит замена диграфов “ae” и “oe” классической латыни одной буквой “e”. Например, не “poena”, а “pena”, как в исследуемом документе.
Техническая дата
1296-08-31
Дата создания (внутренняя датировка)
1) In Xpisti nomine. Anno eiusdem Nativitatis Millesimo ducentesimo nonagesimo sexto, indictione nona, Ferarie, super platea communis iuxta tabula domini Nicolai campsoris de Frumignano, die veneris ultimo mensis Augusti. 2) In Xpisti nomine. Anno eiusdem Nativitatis Millesimo ducentesimo nonagesimo sexto, indictione nona, Ferrarie, in contrata Sancti Romani, die Veneris ultimo mensis Augusti.
Дата создания (точная)
1296-08-31
Обоснование датировки
Даты указаны в тексте.
Комментарий хронологический
Оба акта были составлены в один день 31 августа 1296 года.
Век
XIII в.
Персона (Автор)
Персона (Cоавторство)
Персона (Писарь или переписчик)
Комментарий палеографический
Документ написан нотариальным курсивом XIII века.
Комментарий исторический
Поземельные отношения в XIII-XIV веках занимали особое место в экономике Феррары. Большую часть феррарских актов представляют сделки с недвижимостью. Объектом сделок являлась земля с постройками в городе, а также участки земли под пашней, виноградником, лугом, с садом, огородом, с домами и без них в округе. Среди феррарских актов немалое число договоров купли-продажи, контрактов, устанавливавших право собственности на недвижимость, приобретенную у частных лиц. Свободная купля-продажа земли получила в это время все большее распространение. Как утверждают исследователи Феррары, находившаяся в обращении земля была свободна от всякой феодальной зависимости и население ее не несло феодальных повинностей. Такое стремление к сосредоточению в своих руках земель в городе и округе характерно и для богатых горожан, и для городского нобилитета, оно характерно не только для Феррары XIII-XV веков. В данном случае, однако, первым представленным актом, который назван его составителем «venditio», продажа, фиксирует передачу имущества не в собственность (как в большинстве феррарских договоров этого времени), а на меньших, хотя и не совсем ясных основаниях: «eo scilicet iure, quo esse reperiretur in instrumentis antiquis - как это было обозначено в прежних договорах». Далее следует уточнение: «dummodo non sit feudum, usus nec manenthia – но не по праву феода, не в узус, и не на основаниях зависимости». Контракты, устанавливавшие для покупателя право собственности, отличаются следующими формулами: продавец указанное имущество покупателю «dedit, concessit atque vendidit iure proprio… inperpetuum – дал, предоставил и продал… навсегда»; «ad habendum, tenendum, possidendum et quicquid sibi suisque filiis et heredibus in perpetuum placuerit faciendum – для обладания, держания, владения и совершения навсегда всего, что будет угодно <покупателю>, его детям и наследникам». Именно так феррарские акты выражали всю полноту предоставляемого покупателю права на вещь, сопоставимую с правом собственности. Первым же из рассматриваемых нами актов покупатель приобретает лишь право пользования этим имуществом, с правом перезаключения договора и обязанностью платы за пользование (cum licencia innovandi et pensionandi). Если первый акт устанавливает права покупателя на указанное имущество, то второй акт фиксирует его вступление в фактическое обладание этим имуществом. По сравнению с Венецией, Миланом и Флоренцией история Феррары относительно мало исследована. По этой причине представляемые документы имеют несомненное значение и для изучения социальной экономики Феррары, и для истории средневекового права, и для истории деловой письменности.
Комментарий дипломатический
Особенностью итальянских актов является то, что их действительность обеспечивалась сочетанием подписи нотария и его нотариального знака, а также перечислением имен свидетелей, присутствовавших при совершении сделки. Итальянские документы уже в XII веке не нуждались ни в подписях, ни в печатях; нотариальному акту для приобретения им официальной силы достаточно было подписи нотария, составившего документ, и изображения его нотариального знака.
Место создания
Место (упомянутое)

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти