Акт назначения прокураторов; 1380 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 14

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Акт назначения прокураторов; 1380 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 14
Название
Акт назначения прокураторов; 1380 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 14
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Нотариальный акт
Аннотация
Нотариальный акт о назначении прокураторов.
Общее описание
Документ представляет собой нотариальный акт о назначении прокураторов. Братья Луиджи и Паоло, сыновья покойного Джакомо де Джокулис (Alvisius et Paulus fratres et filii quondam Iacobi de Ioculis de contrata Mucine) назначают Симонино, сына покойного Габбионо де Голена из Болоньи, гражданина и жителя Феррары, приближенного маркиза Николо II д’Эсте (Simoninus filius quondam domini Gabioni de Golena de Bononia, civis et habitator civitatis Ferrarie in contrata Sancti Michaelis, familiaris domini Nicolai marchionis) своим прокуратором специально для того, чтобы он предстал перед лицом господ маркизов братьев Николо и Альберто д'Эсте и их племянника Обиццо, сына покойного Альдровандино, и от имени поименованных Луиджи и Паоло совершил отказ от всех земель, которые они держали по праву феода от маркизов д'Эсте в вилле Гвардедзола. Те же Луиджи и Паоло назначают Антонио, сына покойного Луиджи де Джокулис (Antonius quondam Alvisii de Ioculis de contrata Mucine) своим прокуратором для того, чтобы он перед лицом господина Джованни, епископа Адрии (Ioannes, episcopus Adriensis), совершил от имени поименованных братьев отказ от права взимания десятины с земель епископии.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: аутентичный формуляр, почерк, соответствующий образцам письма XIV века, нотариальный знак и подпись нотария.
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Нотариальный курсив
Материал
Форма
Прямоугольник
Формат листа / тетради
Carta transversa
Цвет чернил
Коричневый
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
Судя по надписям на обложке документа, в XIX веке он хранился в Государственном архиве Модены. Пути приобретения его Н.П. Лихачевым пока неизвестны.
Состояние памятника
Удовлетворительное. Документ имеет повреждения в виде порывов и утрат пергамена, особенно в верхней его части. Имеются также повреждения в виде темно-бурых пятен (фоксинги).
Состояние надписи
Небольшие утраты текста.
Текст на языке оригинала
[Нотариальный знак] (1)In XP(ist)i no(m)i(n)e amen. An(n)o eiusde(m) Nati(vitati)s Mile(s)i(m)o trecent(es)i(m)o octuage(s)i(m)o, (2) indictio(n)e tercia, die terciodeci(m)o m(ensi)s Febr(uarii), Ferr(arie) i(n) palatio (3) d(omi)no(rum) marchion(um), po(s)ito i(n) (con)(tra)ta S(an)cti Pauli. P(rese)ntib(us) testib(us) voc(atis) (4) et rogatis: Muçolo q(uondam) Çoli de Naça(r)iis de (con)(tra)ta S(an)cte Crucis, (5) Iacobo q(uondam) ser Anthonii de Lave(r)nate de capela S(an)cti Nicolai, (6) Tadeo q(uon)d(am) [...] Francise de Pereçanis de (con)(tra)ta Mucine (et) al(iis). (7) [C-знак] Alvisius et [C-знак] Paulus fr(atr)es filii q(uon)d(am) nobilis viri Iacobi (8) de Ioculis de (con)(tra)ta Mucine et uterq(ue) ip(s)o(rum) insol(idum) feceru(n)t, (9)(con)stit(uerunt) (et) ordin(averunt) Simoninum q(uon)d(am) Gabioni de Gol [...] (10) de Bon(onia), cive(m) et ha(b)it(antem) civit(atis) Ferr(arie) i(n) (con)(tra)ta Sancti Mic(haelis) [...] (11) et famil(iarem) i(n)f(ra)s(cripti) d(omi)ni Nicolai march(ionis) abs(entem) tamq(uam) [presentem – восстановлено] [...] (12) certu(m) nu(n)ciu(m) (et) p(ro)cur(atorem) sp(eci)al(ite)r ad (com)p(ar)end(um) cora(m) illustrib(us) et magnificis (13) d(omi)nis Nicolao (et) Alberto fr(atr)ib(us) Dei gra(cia) marchion(ibus) Esten(sibus) et Obiçone eo(rum) nepote (14) et filio q(uondam) bone memorie illustris (et) magnifici d(omi)ni d(omi)ni [sic] Aldrovandini march(ionis) (15) Estensis olim eo(rum) fr(atr)is seu cora(m) d(i)cto d(omi)no Nicolao stipul(anti) et recip(ienti) p(ro) se (et) vice (16) et no(m)i(n)e d(i)cto(rum) d(omi)no(rum) Alberti et Obiç[onis – восстановлено] [...], et ad renunciand(um) i(n) ma(n)ib(us) suis seu (17) d(i)cti d(omi)ni Nicolai march(ionis), recip(ienti) p(ro) se (et) o(mn)ib(us) an(te)d(i)ctis om(n)i iu(r)i [sic] et actio(n)i reali (18) et p(erson)ali, utili, directo [sic] tacito (et) expresso seu mixto quod (et) qua(s) d(i)cti fr(atr)es h(abe)nt (19) v(e)l h(abe)re posse(n)t i(n) dimidia p(ro) i(n)diviso [...] (peci)a(rum) t(er)re (et) cu(ius)lib(et) ea(rum), videlicet: (20) [C-знак] Imp(ri)mis unius pecie t(er)re arat(orie), [...] po(s)ite i(n) fondo vile Guardeçole (21) ferr(ariensis) dist(rictus), i(n) loco, ubi dicit(ur) Machato[...] vigi(n)tiqui(n)q(ue) star(ia) t(er)re v(e)l cir(ca), (22) uno cap(ite) Albertinus de Ioculis iure p(ro)p(ri)o p(ro) p(ar)te (et) p(ro) p(ar)te h(e)r(e)d(es) Çilioti de (23) Maloxelis, alio cap(ite) via de [cora] aggerino media(n)te, uno latere d(i)ct(u)s (24) Albertinus iure feudi a d(i)ctis d(omi)nis march(ionibus) (et) alio h(e)r(e)d(es) Alvisii de Ioculis (25) d(i)cto iure olim h(e)r(e)d(es) d(i)ct(u)s Albertinus d(i)cto iure feudi p(ro) p(ar)te et Çorcius (26) de Marinetis d(i)c(t)o iure p(ro) p(ar)te. [C-знак] Ite(m) unius pecie t(er)re bosch(ive), valive, (27) sale(cte) (et) pascol(ive) tri[u](m) modic([arum]) t(er)re v(e)l cir(ca) cuius tocius pecie t(er)re mediet(as) (28) e(st) sterilis, po(s)ite in d(i)cto fondo ubi d(icitu)r Leanoele, uno cap(ite) valis de Ponte- (29) chio aggerino med(iante), alio d(i)ct(u)s Albertinus iure p(ro)p(ri)o, uno late(re) h(e)r(e)d(es) Baldini (30) de Caçanimiçis, alio olim h(e)r(e)d(es) Alvisii de Ioculis nu(n)c d(i)cti Albertinus (31) et Çorçius iure p(re)d(i)cto quilib(et) p(ro) p(ar)te. [C-знак] Ite(m) unius pecie t(er)re pascolive (32) cu(m) quada(m) sclapeta po(s)ite i(n) d(i)cto fondo, uno cap(ite) Padus, alio d(i)ct(u)s Albertin(us) (33) iure p(ro)p(ri)o, uno late(re) d(i)ctus Albertinus iure feudi (et) alio [оставлено место для дополнения] (34) et est quatuo(r) star(ia) t(er)re v(e)l cir(ca) sine d(i)cta sclapeta. [C-знак] Ite(m) unius pecie t(er)re (35) arat(orie), bosch(ive) (et) pascol(ive), po(s)ite i(n) d(i)cto fondo, ubi dicit(ur) El Maxo trigi(n)ta sta(ria) (36) t(er)re v(e)l cir(ca), uno cap(ite) Padus, alio h(e)r(e)d(es) Baldini de Caçanimiçis, uno (37) d(i)ctus Albertinus iure feudi (et) alio h(e)r(e)d(es) d(i)cti Alvisii de Ioculis d(i)cti (38) olim hodie d(i)cti Albertinus (et) Çorçius d(i)cto iure quilib(et) p(ro) p(ar)te. [C-знак] Ite(m) (39) unius casalis arat(orii) quatuo(r) star(ia) t(er)re v(e)l cir(ca), po(s)itum in d(i)cto fondo, uno (40) capite Padus, alio via, uno late(re) h(e)r(e)d(es) d(i)cti Baldini, (et) alio h(e)r(e)d(es) d(i)cti Alvisii (41) iure feudi olim nu(n)c d(i)cti Albertinus (et) Çorçius d(i)cto iure quilib(et) p(ro) p(ar)te. (42) [C-знак] Item unius pecie t(er)re arat(orie) vigi(n)ti star(ia) t(er)re v(e)l cir(ca), po(s)ite in d(i)cto fondo, (43) uno cap(ite) via, alio cap(ite) (et) ambob(us) laterib(us) d(i)ctus Albertinus iure feudi. (44) [C-знак] Item unius casalis triu(m) star(iorum) t(er)re v(e)l cir(ca), po(s)iti in d(i)cto fondo, uno cap(ite) (45) Padus, alio capite h(e)r(e)d(es) Petri de Ioculis iure feudi a d(i)ctis d(omi)nis, uno late(re) (46) d(i)ctus Albertinus d(i)cto iure, (et) alio h(e)r(e)d(es) Alvisii de Ioculis d(i)cto iure oli(m) (47) nu(n)c d(i)cti Alb(er)tinus de Ioculis (et) Çorçius de Marinetis quilibet p(ro) p(ar)te (48) iure an(te)d(i)cto. [C-знак] Ite(m) alius pecie t(er)re bosch(ive) (et) valive, po(s)ite i(n) d(i)c(t)o fondo ubi (49) dicit(ur) El Paradosso i(n) medio Padi, ambob(us) cap(itibus) Padus, uno late(re) h(e)r(e)d(es) Petri (50) de Ioculis iure feud(i), alio late(re) illi de Marinetis, v(e)l si qui alii si(n)t ver(iores) (51) (con)fin(es) o(mn)ium sup(ra)s(criptorum) re(rum) (et) cuiuslib(et) ea(rum), qua(rum) pecia(rum) t(er)re alia medietas (52) p(ro) i(n)diviso e(st) d(i)cti Pauli. Et quas pecias t(er)re totas domus illo(rum) de Iocul(is) (53) tenuit (et) possedit et tenet (et) possidet iure feudi a d(omi)n(i)s march(ionibus) Esten(sibus) (54) ex instr(ument)o sc(ri)pto manu [оставлено место для имени нотария] not(ar)ii. Et g(e)n(er)aliter (55) in quibuscu(m)q(ue) aliis pec(iis) t(er)re arat(orie), prat(ive), vineat(e), casamen(tive), bosch(ive), pascol(ive) (56) et valivis et cuiuscu(m)q(ue) alt(er)ius condict(i)onis existen(tis) ad ip(s)os [foes] constit([utos]) (57) spectan([tes]) (et) p(er)tin([entes]) in fondo et vila Guardeçole p(re)d(i)cte iure feudi p(re)d(i)c(t)o (58) q(uan)tum e(st) p(ro) dimidia p(ro) i(n)diviso. Et ad faciend(um) fie(r)i de p(re)d(i)ctis public(is) (59) et aucten(ticis) instr(u)m(entis) renu(n)c(iantes) cu(m) illis solem(ni)t([atibus]), clauxulis (et) cautelis i(n) si(mi)libus (60) nece(ssar)iis (et) oportu(n)is s(ecundu)m modu(m), forma(m) (et) (con)suetudi(nem) civit(atis) Ferr(arie) et ad sensu(m) (61) et volunt(atem) d(i)cto(rum) d(omi)no(rum) march(ionum) seu alt(er)ius eo(rum), suo(rum)q(ue) sapientu(m). [C-знак] (62) P(re)fati Alvisius (et) Paulus et uterq(ue) ipso(rum) insol(idum) feceru(n)t, (con)stit(uerunt) et (63) ordin(averunt) Antoniu(m) q(uon)d(am) Alvisii de Ioculis de (con)(tra)ta Muçine p(re)s(enti) (et) volen(ti) suu(m) (64) certu(m) nu(n)ciu(m) (et) p(ro)cur(atorem) sp(eci)al(ite)r ad (com)p(ar)end(um) cora(m) reve(re)ndo i(n) XP(ist)o patre et (65) d(omi)no d(omi)no fr(atr)e Iohane Dei gra(cia) ep(iscop)o Adrien(si) seu eius sindico (et) p(ro)cur(atore) et ad (66) renu(n)ciand(um) i(n) ma(n)ibus suis om(n)i iu(r)i [sic] (et) act(i)oni reali (et) p(er)(sona)li, quod (et) qua(m) d(i)cti fr(atr)es (67) h(abe)nt v(e)l h(abe)re possent i(n) iure [iure] deci(m)a(ndi) (et) iure p(er)cipie(n)di (et) colige(n)di fructus et (68) redditus deci(m)ale(m) sup(ra)s(criptarum) pecia(rum) t(er)re (et) cuiuslib(et) ea(rum) dimidie p(ro) i(n)diviso de (69) quib(us) sup([er/ra]) fit me(n)tio, de qua deci(m)a tota d(i)ct(u)s q(uon)d(am) eo(rum) pater i(n)vestit(us) fuit iur(e) (70) [оставлено место] ab ip(s)o d(omi)no ep(iscop)o seu eius p(re)decess(ore) ex instr(ument)o sc(ri)pto man(u) [оставлено место] (71) not(ar)ii ad hoc ut d(i)ctus d(omi)n(u)s ep(iscop)us seu eius vicar(ius) et p(ro)cur(ator) ab ip(s)o sp(eci)ale man(da)(tus) (72) h(abe)ns i(n)vestire debeat nobile(m) viru(m) Albertinum de Ioculis eo iure quo (73) d(i)ct(u)s (quon)d(am) eo(rum) pater investit(us) erat et ad faciendo fieri de p(re)d(i)ctis public(um) (74) (et) sole(m)ne(m) instrumentum renu(n)c(ians) cu(m) illis solem(ni)tatib(us), clauxulis (et) cautelis i(n) si(mi)lib(us) (75) nece(ssar)iis (et) oportu(n)is s(ecundu)m modu(m), forma(m) et (con)suetudine(m) civit(atis) Ferr(arie) (et) ad sensu(m) (76) d(i)cti d(omi)ni epi(scopi) (et) d(i)cti p(ro)cur(atoris) suo(rum)q(ue) sapie(n)tu(m). Et g(e)n(er)al(ite)r ad om(n)ia alia (et) sing(u)la (77) facien(da), geren(da) (et) exercen(da) que i(n) p(re)d(i)ctis [...] p(re)d(i)cta (et) eo(rum) quodlib(et) fu(er)int util(ia), (78) necc(essar)ia, (et) oportu(n)a (et) que ip(s)imet (con)stit(uta) facere posse(n)t, si p(rese)ntes e(ss)ent co(n)- (79) ferentes d(i)cto Simonino eo(rum) p(ro)cur(atori) licet abs(enti) tamq(uam) p(rese)nti et d(i)c(t)o Antho(n)io (80) etia(m) eo(rum) p(ro)cur(atori) p(rese)nt[i] (et) stip(ulanti) plenu(m), liberu(m), sp(eci)ale(m) (et) g(e)n(er)ale(m) mandatu(m) cu(m) plena, (81) lib(er)a, sp(eci)ali (et) g(e)n(er)ali admi(ni)strat(i)o(n)e i(n) p(re)d(i)ctis cur(a) p(re)d(i)cta (et) eo(rum) q(uo)dlib(et), p(ro)mittent(es) (82) firmu(m) (et) ratu(m) ha(b)itur(um) q(ui)cq(ui)d p(er) d(i)ctos eo(rum) p(ro)cur(atores) i(n) p(re)d(i)ctis (et) eo(rum) q(uod)lib(et) f(a)ct(u)m (83) fu(er)it sive gestum et no(n) (con)travenire sub oblig(atione) o(m)niu(m) suo(rum) bono(rum) p(rese)nc(ium) (84) et futuro(rum). Et ad maiore(m) firmitate(m) o(m)niu(m) p(re)d(i)cto(rum) d(i)cti fratres sponte (85) ad S(an)cta Dei Euangelia corpor(aliter) tactis sc(ri)ptu(r)is quod p(re)d(i)cta om(n)ia (et) sing(u)la (86) vera e(ss)e, (et) firma et rata h(abe)re, tene(re), acten(dere) et obs(er)vare, et i(n) aliquo no(n) (con)trave(n)ire (87) aliqua r(aci)o(n)e v(e)l ca(usa). Quib(us) om(n)ib(us) (et) sing(u)lis sup(ra)s(cripti)s i(n) p(rese)nti instr(ument)o (con)tentis (88) nobilis vir Colaus de Ariostis p(rese)ns fuit, (et) sponte (con)scensit vigore (89) cuiusda(m) decreti f(a)cti p(er) d(i)ct(u)m d(omi)n(u)m Nicolaum marchione(m) i(n) favore(m) d(i)c(t)o(rum) (90) fr(atr)um scriptum man(u) Nicolai de Montaclixiis not(arii) i(n) quo cauet(ur) q(uod) ip(s)i (91) fr(atre)s no(n) possi(n)t modo aliquo bona sua i(m)mobilia obligare, nec alienare (92) absq(ue) (con)scensu (et) p(rese)ntia d(i)cti Colai et auct(oritat)em sua(m) int(er)pone(n)tis. (93) Ego Petrus filius d(omi)ni Iohanis de Pincernis imp(er)iali auct(oritat)e pub(licus) (94) Ferr(arie) not(ariu)s his om(n)ib(us) p(rese)ns fui (et) rog(atus) scribe(re) sc(ri)psi.
Комментарий линвистический
Документ составлен на средневековой латыни области Эмилия-Романья. Самым заметным отличием средневековой латыни в рукописных памятниках служит замена дифтонгов “ae” и “oe” классической латыни одной буквой “e”.
Техническая дата
1380-02-13
Дата создания (внутренняя датировка)
In XPisti nomine amen. Anno eiusdem Nativitatis Milesimo trecentesimo octuagesimo, indictione tercia, die terciodecimo mensis Februarii.
Дата создания (точная)
1380-02-13
Обоснование датировки
Дата указана в тексте.
Век
XIV в.
Комментарий палеографический
Документ написан нотариальным курсивом XIV века.
Комментарий исторический
Договоры поручения охватывали самые разнообразные сферы деятельности в Ферраре XIV века – от имущественных правоотношений, включая брачно-семейные, до ведения процессуальных дел. Они, однако, представляют несомненный интерес и для изучения развития деловой письменности, и для истории этого региона в целом. При исследовании средневекового актового материала Северной Италии невозможно обойтись без рассмотрения трактата Summa artis notariae, созданного в XIII веке знаменитым болонским юристом Роландином Пассагерием (Rolandinus Passagerius; Rolandino Passaggeri, ок. 1215-1300). Summa играла неоценимую роль для образования и практической деятельности нотариев, составлявших акты; следы этого влияния обнаруживаются даже при ближайшем изучении североитальянских средневековых документов. В свою очередь, как известно, основой возвышения Болонской школы юристов (и источником Суммы Роландина) явилось тщательное изучение римского права классического и постклассического периода, особенно Дигест императора Юстиниана. Опыт римских юристов, истолкованный болонцами, как нельзя более соответствовал потребностям развивающегося торгового оборота этой эпохи. Summa artis notariae дает несколько образцов составления договора поручения (mandatum), который устанавливал правоотношения между прокуратором (procurator, поверенный) – лицом, обязывавшимся от имени другой стороны – доверителя (dominus) совершить определенные юридические действия в его пользу, и доверителем. Основные части формуляра договора поручения определяются в Сумме Роландина следующим образом: 1. О контрагентах: кто устанавливает прокуратора, и кто берет на себя эти обязанности. 2. Для чего устанавливается прокуратор. 3. Обещание признать совершенные юридические действия. Все обозначенные части присутствуют в рассматриваемом акте.
Комментарий дипломатический
Особенностью итальянских актов является то, что их действительность обеспечивалась сочетанием подписи нотария и его нотариального знака, а также перечислением имен свидетелей, присутствовавших при совершении сделки. Итальянские документы уже в XII веке не нуждались ни в подписях, ни в печатях; нотариальному акту для приобретения им официальной силы достаточно было подписи нотария, составившего документ, и изображения его нотариального знака.
Место создания
Место (упомянутое)

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти