Послание Джан Галеаццо Марии Сфорца к графам Висконти; 1481 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 146. № 8

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Послание Джан Галеаццо Марии Сфорца к графам Висконти; 1481 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 146. № 8
Название
Послание Джан Галеаццо Марии Сфорца, герцога Милана, к Галеаццо и Оттавиано Висконти, графам Мелтио.
Вид (Тип)
Акт и памятник делопроизводства
Разновидность (характер)
Послание
Аннотация
Джан Галеаццо Мария Сфорца требует сохранить за Бартоломео Биллия, гражданином Милана, а также его потомками и наследниками полное право пользования наделом земли и имеющимся на нем потоком воды.
Общее описание
Начиная со второй трети документа язык послания меняется с вольгаре на латынь, а само послание превращается в документ, по формуляру схожий с частными актами (прежде всего дарения и продажи) того времени.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: материалы, манера письма, аутентичный формуляр, печать.
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Диалект
Миланез
Стиль / тип письма
Гуманистический минускул
Материал
Форма
Отдельный лист
Формат листа / тетради
Carta non transversa
Цвет чернил
Коричневый
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
Документ приобретен Николаем Петровичем Лихачевым в период до 1914 года в неизвестной антикварной фирме.
Архивный шифр / Библиотечный шифр / Инвентарный номер
Архив Санкт-Петербургского Института истории РАН. Западноевропейская секция. Коллекция 4. Картон 146. Единица хранения 8.
Состояние памятника
Сохранность документа хорошая.
Состояние надписи
Текст сохранился полностью.
Текст на языке оригинала

[G]aleaz et Ottavianus Vicecomes et Comites Meltii: Recepimus supplicationem tenoris huiusmodi v(ostre): Magnifici Comites: Perche me le fosse dela v(ost)ra terra de Meltio soprabondeno aque asai adeo superflue, et di

quella no(n) ha bisogno alchuno: ymo sono piu presto noc[tu]e a dicta terra q[ualibet] aliter: et quelle cedarebene a comodita di Bartolomeo Billia: cittadino di Milano: per condurno a certi soy beni: per beneficio

serviti soy et de dicti beni: Ideo supplica humilmente ale p[presen]t[e] vostre M(aesta) che se degneno concederli per luy et soy eredi ac successori etiam singulari; plena et ampla licentia di potere ex[tra]here in perpetuo dicta aqua

fora di esso fosso per condurla per uso et servitio de dicto Bartholomeo, et como di sopra , et di soy beni et soy heredi et successori como a luy parira: et che a luy sia licito fare iachadune boche et

fosse per derivatione d esse aque como a luy parira: et che no(n) sia licito ad alchuno ad cavare ne derivare dicte aque in preiudito d esso Bartholomeo et dicti soy beni: et de tale concessione qualle habia

ad havere effecto per esso Bartholomeo et soy figlioli et heredi ac successori: Ex rellatuque nonnullorum, qui nomine n(ost)ro ad predictum locum Melitii profecti sunt: et rem oculis subiacerunt: liq(ui)do

percepimus et si requisita concessio nobis facta per essem Bartholomeum , fiat: non posse nobis neque Comuni et hominibus Melitii aliquod priudicium affere: quinymo cedere in eiudentem utilitatem n(ost)ram

predictorum Comunis et hominorum et essi Bartholomei, cui in multo maioribus gratituari cup[erius]: p[ro]p[iam] eius Nobilitatem et generositatem: singularemq(ue) eius virtutem et mutuam benevolentiam, qua

non solum sibi sed toti familie et agnationi sue obstricti sumus: p[ro]p[terea] quod votis suis libentiammo animere decrivimus: ut comodis suis consulere possit: Harum igitur ferie: omnibus melioribus modis :

vijs: causis et formis: quibus melius et validius possumus et debemus: eidem eidem Bartholomeo suisq(ue) filiis et heredibus et successoribus ac descendentibus et descendentium descenden(re) ac licentiam : arbitrium pot(estat)em

et facultatem eas in perpetuu(m) a predictis foveis: ex(tra)hendi et deinde conducendi seu conduci et derivari ac diverti faciendi: a dictis faveis ad bona et servitia dicti Bartholomei et ad eius et bonor(um) suorum comodu(m)

et utilitatem: et prout requiritur: necnon et fieri faciendi pro usu dicte aque ac comodo et utilitate iam dicti Bartholomei quascumque causas: Rugias bucas et quecumque alia expedientia vel necessaria

in predictis foveis: pro  ex(er)ctione: conductione seu derivatione dicte aque extra dictas foveas ad dicta bona et servitia dicti Bartholomei: et ad eius bonorum predictorum ac heredum et successorum usum et utilitatem:

Ita que ip(s)e Bartholomeus eiusque filii: heredes et descendentes ac descendentium descendere possit et possint pro libiro voluntatis sue libere: et absque contradictione alicuius persone Collegii et universitatis pacifire et quiete

uti dicta aqua: et de ea pro usu bonorum suorum prout libuerit disponere cum onere construendi seu construi faciendi ac manutendi quoscumque pontes necessarios super alveo dicti ductus aqua(rum) propriis expe(die)n(tiis)

dicti Bartholomei et  heredum ac successorum eius uteris: Ita tamen que nobis liceat et licitum sit quotienscunque nobis placuerit construere seu construiri facere unum seu duo molandina super alveo seu conductu dictar

aquarum: modo non construantur longe a dicta terra Meltii ultra medium migliare: et uti dicta aqua pro usu dicti molandini seu molandinorum et temporibus suspit guerrarum retinere ip(s)as aquas pro

defensione tam fossarum que terre n(ost)re predicte duntaxat: et que quidem aqua successive et immediete post usum dicti molandini seu molandinorum derubere possit et debeat ad usum: utilitatem et com(m)odum

predicti Bartholomei heredumq(ue) ac descendentium suorum et ut(riu)s ac predictorum bonor(um) absque alicuius singulari persone: Comunnis Collegii et universitatis contradictione: impedimento ac molestia:

Mandantes quibuscunque officialibus ac subditis n(ost)ris p(rese)ntibus et futuris: quatras has n(ost)ras concessionis l(b)ras prout iacent sernent intoricusse faciantq(ue) ab aliis irimolabiliter observarci: pro quanto amorem

gratiam n(ost)ram caripendunt: In quorum fidem p(ertine)ntes fieri et registrari inssimus: n(ostr)riq(ue) siglilli [minime] roborari: Dat Mediolani die primo Augusti MCCCCLXXXprimo

Комментарий линвистический

Послание написано на двух языках – миланском койне и латыни. После вступительной формулы на латыни следует текст послания на вольгаре, но начиная примерно со второй трети письма автор переходит на латынь, цитируя при этом латиноязычный документ. Вольгаре – формирующийся на основе миланского диалекта ломбардский койне. В это время он уже участвует в споре за право стать общеитальянским языком, но проигрывает тосканскому диалекту в римском произношении. Особенности ломбардского койне с фонетической точки зрения состоят в следующем: редукция удвоенных согласных, отсутствие ассимилятивной удвоенности (сttt типа), переход o-закрытого в u, отсутствие тосканизмов (например, дифтонгизации латинского долгого о: bona – в латыни и миланском, а не buona — как в тосканском и современном итальянском).

Техническая дата
1481-08-01
Дата создания (внутренняя датировка)
Die primo Augusti MCCCCLXXXprimo
Дата создания (точная)
1481-08-01
Обоснование датировки
Дата указана в тексте документа.
Комментарий хронологический
В документе присутствует полная хронологическая дата: 1 августа 1481 года.
Век
XV в.
Персона (Упомянутое лицо)
Комментарий исторический
Период семидесятых и восьмидесятых годов XV века – это последние мирные десятилетия в Италии. Разгоревшиеся в 1494 году Итальянские войны затянулись более чем на полвека. Италия вышла из них, утратив мировую культурную гегемонию, а в экономическом и политическом смыслах вообще отброшенная на периферию Европы. Джан Галеаццо Мария Сфорца являлся важным политическим актором того периода.
Комментарий палеографический

Документ написан гуманистическим минускулом с элементами курсива. Наблюдается курсивное написание r, удвоенных согласных, появление некоторых лигатур, например, de, s-длинная (в это время постепенно вытесняется s-короткой). Использование y для обозначения конечного i. Пропорции букв приземистые, минускульные. Региональная орфография, например использование буквы h между согласными (с, g) и гласными переднего ряда (o, a, u), гиперкоррективно фиксирующее чтения ko, ka, ku, go, ga, gu.

Место создания
Место текущего хранения
Топонимический комментарий
Локальная дата повествует о том, что документ был составлен в Медиолане (Милане).

© 2025 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти