Акт аренды рабочего скота; 1362 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 7

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Акт аренды рабочего скота; 1362 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 7
Название
Акт аренды рабочего скота; 1362 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 7
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Нотариальный акт
Самоназвание
Socida
Аннотация
Нотариальный акт, в соответствии с которым госпожа Альбертина, жена покойного господина Уберто де Сакрато, передает на пять лет братьям Паче и Райнальдо, сыновьям покойного Джакопо де Лильцис из виллы Фурминьяна, в аренду на условиях сочиды 79 овец и одного барана. Раз в 15 дней арендаторы должны привезти к дому госпожи Альбертины 14 сыров и две рикотты (разновидность творога); овечек из приплода должны сохранять в стаде для приумножения, а баранов продавать на рынке и половину выручки отдавать госпоже Альбертине; в положенное время остригать овец и шерсть продавать на рынке, половину выручки также отдавать госпоже Альбертине. После окончания срока сочиды арендаторы должны разделить стадо пополам и предоставить госпоже Альбертине выбрать ее половину, оставшаяся половина остается арендаторам.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: пергамен, сохранность чернил, особенности почерка, аутентичный формуляр.
Размеры
164 х 267 мм
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Нотариальный курсив
Материал
Форма
Отдельный лист
Формат листа / тетради
Carta non transversa
Цвет чернил
Коричневый
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
В XIX веке документ хранился в Государственном архиве Модены (Италия). Приобретен Николаем Петровичем Лихачевым в период до 1914 года.
Библиография
Срединская Н.Б. Феррара XIV века в отражении актов родового архива Сакрати. М.: Индрик, 2017; Кононенко А.М. К вопросу о западноевропейском средневековом частном акте // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. III. Л.: Наука, 1970. С. 350-360; Кононенко А.М. К истории итальянского нотариата XI-XIII вв. // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. VI. Л: Наука, 1974. С. 318-330; Люблинская А.Д. Латинская палеография. М.: Высшая школа, 1969; Cappelli A. Cronologia, cronografia e calendario perpetuo: dal principio dell'Era Cristiana ai giorni nostri. Milano: Ulrico Hoepli Editore, 1930.
Состояние памятника
Хорошее
Состояние надписи
Текст полностью сохранный.
Текст на языке оригинала
[Нотариальный знак] (1) In XPisti nomine amen. Anno eiusdem Nativitatis millesimo trecentesimo sexagesimo secundo, indictione quintadecima, die decimonono mensis novembris, Ferrarie, (2) in contrata Sexti Sancti Romani, in domo habictationis infrascripte domine Albertine. Рresentibus testibus vocatis et rogatis: Iohanne quondam ser Benvenuti de Moscholanis (3) de contrata Sancti Romani, Laurencio quondam Blaxii sogarii de contrata Sancte Marie de Vado et aliis. Pax et Raynaldus fratres, filii quondam Iacobi (4) de Lilçis de vila Frumignane et uterque eorum se et sua bona principaliter et in solidum obligantes per se et suos heredes fuerunt contenti, confessi (5) et bene in concordia cum domina Albertina, uxore quondam ser Uberti de Sacrato de contrata Sexti Sancti Romani, presenti, stipulanti et locanti se ab ipsa habuisse et recepisse in socidam ad (6) usum bone et legalis socide ad conducendum hinc ad quinque annos proxime venturos septuaginta novem pecudes et unum multonem, renunciantes exceptioni non dactarum non habictarum (7) et non receptarum dictarum bestiarum, speique fucture habictationis et receptionis, forique privilegio, beneficio novarum constitutionum et epistole Divi Adriani, exceptioni doli mali, actioni (8) in factum et condictioni sine causa omnique alteri suo iuri et legum auxilio sibi conpetenti vel conpetituro. Quas bestias et earum fetus promiserunt dicti conductores et uterque eorum in solidum bene et diligenter (9) tenere, salvare, custodire, pascere et nutrire usque ad dictum terminum omnibus suis expensis. Et si dicte bestie vel aliqua earum vel fetibus ipsarum dolo, culpa vel (10) mala custodia dictorum conductorum vel eorum famuli perderentur, morirentur vel devastarentur, promiserunt dicti conductores et uterque eorum in solidum dicte locatrici presenti et stipulanti ipsam locatricem et eius (11) heredes indempnes conservare et totum dampnum in se tenere. Si vero Dei iudicio, casu fortuito, morteque naturalli, quod Deus advertat hic evenerit dampnum conputetur in socida supradicta faciendo (12) ipsi locatrici plenam fidem de morte naturalli et de Divino iudicio per bonos homines fide dignos qui non sint de familia dictorum conductorum et per representationem pellium dictarum bestiarum. Et (13) omni quindecima die tempore congruo dicti conductores dare promiserunt ipsi locatrici quatuordecim caxeos et duas puvinas seccas et staxonatas, conducere ad domum habictacionis dicte locatricis (14) expensis dictorum conductorum; agnas feminas tenere promiserunt in augmen socide supradicte et agnos maschulos vendere de voluntate dicte locatricis et dare ipsi locatrici dimidiam precii, (15) quod percipietur ex dictis agnis maschulis. Pecudes tondere promiserunt suis congruis temporibus et lanam vendere et dare ipsi locatrici dimidiam precii, quod percipietur ex (16) dicta lana. In fine vero dicti termini promiserunt dicti conductores de bestiis, que tunc erunt in dicta socida facere [promiserunt] duas partes equales, quarum liceat ipsi locatrici (17) acipere quam voluerit, reliqua vero sit conductorum. Et si dicta locatrix velet dictam socidam dividere infra dictum terminum, conductores habere debeant partem suam pro rata (18) temporis[ibus] [sic]. Constituentes dicti conductores et uterque eorum in solidum se solucturum et observaturum hec omnia et singula et conveniri posse specialiter Ferrarie, Bononie et Venetiis, et (19) generaliter in omni alio loco, terra et foro diebus feriatis et non feriatis, feriis aliquibus non obstantibus, quibus sponte renunciantes expresse. Et de predictis (20) promiserunt dicti conductores et uterque eorum in solidum recipere preceptum unum decem dierum quodcumque placuerit dicte locatrici, et ex nunc prout ex tunc renunciantes precepto (21) viginti dierum et feriis omnibus presentibus et futuris. Et si dicti conductores predicta omnia et singula non observaverint, quam licitum sit dicte locatrici sua propria auctoritate (22) sine requisictione iudicis vel potestatis ingredi et stare tenutam et corporalem possessionem omnium bonorum dictorum conductorum et utriusque eorum in solidum ubicumque eligere (23) voluerit et ea bona vendere, donare, alienare et apud se iusto precio retinere tanquam sua bona propria, iusto precio empta, usque ad integram soluctionem (24) dicti debiti et expensarum, et promiserunt dicti conductores non se apelare a sententia extimatorum Communis Ferrarie nec ab aliqua alia sententia qua lata foret contra eos vel (25) aliquem eorum vel in suis bonis occaxione predicta et non dicere sententiam esse nullam et si disserint vel se apellaverint, promiserunt ex nunc prout ex tunc dictam apelactionem (26) et nulitatem habere cassam vanam et nulius valoris. Que omnia et singula supradicta promiserunt dicti conductores et uterque eorum in solidum per se et suos (27) heredes dicte locatrici presenti, stipulanti et recipienti pro se et suis heredibus firma et rata habere, tenere, actendere, observare et non contravenire per se vel alios aliqua ratione (28) vel causa de iure vel de facto sub pena stipulatione promissa vigintiquinque libras bononinas et obligata omnium suorum bonorum presentium et fucturorum cum refectione dampnorum (29) et expensarum, litis et extra. Qua pena soluta vel non, predicta sint firma. Et ad maiorem firmitatem omnium predictorum predicti conductores sponte ad sancta (30) Dei Euangelia corporaliter tactis scripturis iuraverunt predicta omnia et singula firma et rata habere, tenere, actendere, observare et non contravenire aliqua ratione vel causa. (31) Ego Petrus filius domini Boniohanis notarii de Laneçolis imperiali auctoritate notarius Ferrarie publicus predictis omnibus presens fui et rogatus scribere scripsi.
Комментарий линвистический
Документ составлен на средневековой латыни области Эмилия-Романья. Самым заметным отличием средневековой латыни в рукописных памятниках служит замена дифтонгов “ae” и “oe” классической латыни одной буквой “e”.
Техническая дата
1362-11-19
Дата создания (внутренняя датировка)
Anno eiusdem Nativitatis millesimo trecentesimo sexagesimo secundo, indictione quintadecima, die decimonono mensis novembris.
Дата создания (точная)
1362-11-19
Обоснование датировки
Дата указана в тексте.
Комментарий хронологический
Локальная дата определяет, что договор заключен в Ферраре, в контраде Сесто-Сан-Романо, в доме, где живет госпожа Альбертина де Сакрато (Ferrarie, in contrata Sexti Sancti Romani, in domo habitacionis domine Albertine de Sacrato).
Век
XIV в.
Персона (Автор)
Персона (Упомянутое лицо)
Персона (Писарь или переписчик)
Комментарий палеографический
Документ написан нотариальным курсивом на основе минускула. Строчные буквы являются основными в документе. Прописные буквы используются при написании имён собственных. Особо прописаны и выделены прописные буквы слов, начинающих новый отрывок текста. Начало основной части формуляра после инвокации, локальной и хронологической дат и перечисления свидетелей сделки отделено особым знаком в виде литеры “С”. Повсеместно присутствуют знаки сокращения. Союз “et” преимущественно пишется полностью, но в ряде случаев заменен особым знаком. Для записи чисел используется пропись.
Комментарий исторический
Феррарский акт сочида (socida) представляет собой один из видов договоров аренды скота, получивших широкое распространение в этом регионе начиная с XIV века. В отличие от зоатики (предоставление рабочего скота в краткосрочную аренду, сроком, чаще всего, на один год, а в виде арендной платы выступает пшеница, продукт, полученный с использованием животного как рабочей силы), сочида представляет собой аренду скота, где платой служит половина или другая определенная доля продуктов животноводства). Следует отметить, что сочида относится к новому виду контрактов, которые знаменовали эпоху перехода к новым отношениям в обществе и экономике Феррары после освобождения зависимого крестьянства. Перемены в обществе, развитие экономики требовали все более высокого уровня развития права, и феррарский нотариат вносил свой вклад в его развитие и усовершенствование.
Место создания

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти