Акт продажи участка земли в Полизини; 1347 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 36

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Акт продажи участка земли в Полизини; 1347 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 36
Название
Акт продажи участка земли в Полизини; 1347 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 133. № 36
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Нотариальный акт
Самоназвание
Instrumentum venditionis
Аннотация
Нотариальный акт, в соответствии с которым сер Джованни, сын покойного сер Доминичелло Фурлано из Альбареты, со своей женой Микельдой, дочерью покойного Доминико Мальвазио, а также Антонио, сыном покойного Джакопо, сына упомянутого покойного сер Доминичелло, и его сестрой Альтафьоре, поклявшимися перед Богом, что им больше 17 лет, продали господину Пьетро ростовщику, сыну покойного Уберто де Сакрато, за 66 болонских лир участок земли размером в 10 стайо в вилле Альбарета в месте, называемом Полизини, обычно занятый пашней, а теперь под виноградником. Микельда и Альтафьоре отказались прибегать к привилегиям, обеспечивавшим защиту женских прав (senatus consultum Velleianum и «si qua mulier»), хотя нотарий Рикобоно, составивший акт, сообщил им о наличии и сути таких привилегий. Все продавцы принесли клятву на Евагелии в том, что они будут соблюдать условия договора и никаким образом не будут его оспаривать. В дополнение к уже заключенному договору нотарий Пьетро оставил запись об оглашении совершенной сделки и о внесении габеллы.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: пергамен, сохранность чернил, особенности почерка, аутентичный формуляр.
Размеры
760 х 189 мм
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Нотариальный курсив
Материал
Форма
Carta transversa
Цвет чернил
Коричневый
Способ линовки
Стилос
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
В XIX веке документ хранился в Государственном архиве Модены (Италия). Приобретен Николаем Петровичем Лихачевым в период до 1914.
Библиография
Срединская Н.Б. Феррара XIV века в отражении актов родового архива Сакрати. М.: Индрик, 2017; Краснова И.А. Мелкие и средние землевладения флорентийских граждан: значение «подере» и «вилл» в повседневной жизни // Электронный научно-образовательный журнал «История». 2017. T. 8. [Электронный ресурс]; Кононенко А.М. К вопросу о западноевропейском средневековом частном акте // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. III. Л.: Наука, 1970. С. 350-360; Кононенко А.М. К истории итальянского нотариата XI-XIII вв. // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. VI. Л: Наука, 1974. С. 318-330; Люблинская А.Д. Латинская палеография. М.: Высшая школа, 1969; Cappelli A. Cronologia, cronografia e calendario perpetuo: dal principio dell'Era Cristiana ai giorni nostri. Milano: Ulrico Hoepli Editore, 1930.
Состояние памятника
Хорошее
Состояние надписи
Утраты текста отсутствуют.
Текст на языке оригинала
[Нотариальный знак] (1) In XPisti nomine amen. Anno a Nativitate eiusdem millesimo trecentesimo (2) quadragesimo septimo, inditione quintadecima, die duodecimo (3) mensis maii, super scalis Pallacii Communis Ferrarie. Presentibus testibus (4) vocatis et rogatis: Iacobo quondam ser Bernabe de Belieno de contrata Volte Ca- (5) xoti, Albertino quondam ser Ricoboni de Pechateriis de Vigrancia, ser Lançaloto quondam ser (6) Bernati de Rupta Milliani et aliis. Ser Iohanes quondam ser Domenexeli furlani (7) de Albareta, domina Michelda, eius uxor et filia quondam Dominici Malvaxii (8) presente dicto suo viro volente, conscenciente et eidem licenciam dante, Anthonius (9) quondam Iacobi filii dicti quondam ser Domenexeli de dicta villa, protestans per Deum se maiorem (10) esse annis decem septem et Altaflore, soror dicti Anthonii et filia dicti quondam Iacobi, protestans (11) per Deum se maiorem esse annis decem septem et quilibet eorum se et sua bona principaliter (12) et insolidum obligaverunt hoc instrumento venditionis iure proprio inperpetuum per se suosque heredes dederunt, ven- (13) diderunt et tradiderunt domino Petro campsori quondam domini Uberti de Sacrato de contrata Sancti Roma- (14) ni, presenti, ementi et recipienti pro se suisque heredibus peciam unam terre que consueverat (15) esse aratoria de decem stariis vel id circha et modo est vineata, positam in fundo ville Alba- (16) rete in loco, ubi dicitur Polisini et eiusdem tales dixerunt esse confines: uno latere et uno (17) capite dominus Iohanes Miaçolus, alio latere heredes domini Prenostini de Pergamelis et Preite de (18) Buronis, mediante quadam viaçola tota spectante et pertinente ad dictam rem venditam (19) per quam viaçolam sit licitum quilibet habenti terras suas et res iuxta dictam viaçolam (20) eundi et redeundi cum ambobus et versurio ad suam voluntatem ut est actenus (21) consuetum, alio capite dictus dominus Iohanes Miaçolus et nepotes ser Petri de Fabro notarii (22) et ser Leuçolus de Butonis vel si qui allii sint veriores confines. Et hanc rem venditam (23) dicti venditores dederunt, vendiderunt et tradiderunt eidem emptori, presenti et recipienti (24) cum introitu et exitu suo, arboribus, fosatis et cavedagnis suis, certis iustis finibus (25) et coerentiis et cum omnibus et singullis que dicta res vendita habet super se vel infra seu in- (26) tra se in integrum imnique iure et actione usu seu requisitione eisdem venditoribus (27) in dicta re vendita et ipsi rei vendite modo aliquo pertinente. Et insuper dicti (28) venditores dederunt, cesserunt, transtulerunt atque mandaverunt eidem emptori, presenti (29) et recipienti omnia iura omnesque actiones reales, personales, utiles, directas, ta- (30) citas et expressas que et quas dicti venditores habent seu habere poterant vel possent in dicta re (31) vendita pro ea et ocaxione presentis rei etiam contra quamcumque personam. Et ponentes dicti (32) venditores eundem emptorem in locum suum procuratorem, constituentes ut in rem suam ut a modo (33) dictus emptor et eius heredes suo nomine possint agere, experiri, excipere, replicare, defen- (34) dere, consequi et se tueri et omnia et singulla facere et exercere de dicta re vendita directis (35) et utilibus actionibus, realibus et personalibus, quemadmodum dicti venditores ante (36) presentem contractum facere poterant vel possent. Nominatim pro pretio et merchato inter (37) eos convento et diffinito sexaginta sex librarum bononinarum, quod pretium dicti vendito- (38) res fuerunt contenti, confessi et bene in concordia cum ipso emptore, presente et recipiente se (39) ab eodem habuisse et recepisse. Et renunciantes dicti venditores exceptione non habiti non traditi (40) non recepti et non numerati dicti precii speique future traditionis et numerationis, (41) beneficio novarum constitutionum et epistole Divi Adriani. Et specialiter dicta domina Michelda [над строкой знак вставки: et Altaflore] (42) renunciaverunt beneficio Veleiani senatus consulti et illi autentice que incipit “si qua mulier” (43) ceditur ad Veleianum certiorate per me notarium infrascriptum, que sint dicta iura et quod (44) dicant; exceptioni doli mali, in factum condictioni et sine causa, omnique allii exceptioni et legum auxilio (45) sibi conpetenti vel conpetituro. Et si dicta res vendita nunc plus dicto pretio valet (46) vel ullo tempore valuerit in magna vel modica quantitate illud plus quantumcumque sit (47) vel fuerit titulo pure, simplicis et irrevocabilis donationis “inter vivos”, que nulla (48) possit ofensa vel ingratitudine revocari dicti venditores eidem emptori, presenti (49) et recipienti per pactum dederunt, donaverunt, remisserunt et pactum eidem fecerunt (50) de dicta re vendita vel aliqua eius parte ullo tempore aliquid non petendo nec aliquam (51) questionem movendo. Dantes et concedentes dicti venditores eidem emptori, (52) presenti et recipienti licentiam et liberam potestatem intrandi et standi in tenutam et corporalem (53) possessionem dicte rei vendite sua autoritate ad habendum, tenendum, possidendum, (54) vendendum, donandum, alienandum, et quicquid dicto emptori et suis heredibus de (55) cetero de dicta re vendita iure proprio placuerit perpetuo faciendum. Constituentes (56) se dicti venditores pro ipso emptore et eius nomine dictam rem venditam pre- (57) cario possidere donec ipsius rei tenutam et possessionem adeptus fuerit corporalem et cum (58) tenutam et possessionem ingressus fuerit corporalem in continenti dicti venditores revocant (60) precarium et desinunt possidere et ipsum emptorem eiusque heredes dicti venditores et (61) quilibet eorum insolidum in vacuam et expeditam possessonem dicte rei vendite inducere (62) et manutenere promisserunt. Quam rem venditam superius confinatam promisserunt (63) predicti veditores et quilibet eorum in solidum per se suosque heredes eidem emptori, presenti (64) et stipulanti pro se suisque heredibus legitime ab omni persona, collegio et universitate auto- (65) riçare et defensare in causa et extra omnibus ipsorum venditorum periculis et expensis. Et re- (66) ficere et restituere promisserunt predicti venditores et quilibet eorum in solidum eidem (67) emptori, stipulanti omnia et singulla damna et expensas que et quas fecerit vel habuerit in causa (68) et extra pro dicta re vendita defendenda. Et hoc tam si in causa optinuerunt quam (69) si sucubuerunt credendo de damnis et expensis suo simplici verbo sine onere sui (70) sacramenti et testium probatione. Remitentes dicti venditores eidem emptori per (71) pactum onus denunciandi et apellandi quod tempore evictionis requiritur. Et si de (72) dicta re vendita vel aliqua eius parte eidem emptori vel eius heredibus ullo tempore (73) aliqua lis vel questio moveretur, promisserunt dicti venditores in solidum eidem (74) emptori omnem litem, questionem, contraverssiam et libellum et totum onus cause per (75) pactum in se suscipere, terminare, prosequi et finire et in eam perseverare usque ad fi- (76) nem litis omnibus ipsorum venditorum periculis et expensis. Et si contingeret, quod de (77) dicta re vendita vel aliqua eius parte eidem emptori vel eius heredibus ullo tempore (78) aliqua lis vel questio moveretur et eviceretur in toto vel in parte, quod tunc liceat dicto emptori, (79) suis heredibus, sua propria auctoritate et sine requisitione iudicis vel potestatis ingredi (80) tenutam et corporalem possessionem omnium bonorum dictorum venditorum ubicumque eligere vo- (81) luerit et ea bona vendere, donare, alienare et apud se iusto precio retinere tamquam (82) sua bona propria empta iusto precio usque ad integram solucionem et satisfacionem (83) rei que sit evici contingerit sui damni, interesse et expensarum, quam venditionem precii habiti (84) confesionem superflui donationem, remisionem et quequam singulla supradicta promisserunt (85) predicti venditores et quilibet eorum in solidum per se suosque heredes eidem emptori, (86) presenti et stipulanti pro se suisque heredibus firma et rata habere, tenere, atendere, conservare et (87) non contravenire sub pena stipulatione promissa dupli precii supradicti et obligatione omnium (88) suorum bonorum, presentium et futurorum, quod se pro eo et eius nomine constituerunt precario possidere (89) qua soluta vel non, contractus firmus existat. Et ad confirmationem et coroborationem (90) omnium predictorum iandicti venditores et venditrices sponte ad sancta Dei Evan- (91) gelia corporaliter iuraverunt omnia et singulla suprascripta firma et rata habere, tenere, (92) atendere, observare, adimplere et in aliquo non contravenire modo aliquo, ratione vel causa. (93) [знак вставки: %] et Altaflore (94) Et ego Ricobonus quondam domini Padavini de Brunellis imperiali auto- (95) ritate notarius predictis omnibus presens fui et rogatus scribere scripsi et addidi ut (96) super signatum est, quia errore dimiseram. [Другим почерком] (97) Millesimo trecentesimo quadragesimo septimo, indicione quintadecima, Ferrarie, in contrata Sancti Pauli in statione in qua exigitur gabella magna (98) platee denunciatum fuit suprascriptum instrumentum, qualiter ser Iohanes quondam ser Dominixelli furlani de vila Albarete, domina Michelda eius (99) uxor, Anthonius quondam Iachobi filii dicti quondam ser Dominixelli de dicta villa et Altaflora, soror dicti Anthonii vendiderunt ser Petro campsori (100) quondam ser Uberti de Sacrato de contrata Sancti Romani peciam unam terre, que consueverat esse aratoria de decem stariorum vel circha et nunc est vineata, (101) positam in fundo ville Albarete in loco, ubi dicitur Ipolisini [sic] infra confines consignatas in instrumento, scripto manu ser Ricoboni notarii pro precio (102) sexaginta sex libras bononinas, actum die duodecimo mensis Maii et denunciatum infra terminum pro quibus emptione et venditione soluta (103) fuit gabella. (104) Ego Petrus quondam domini Albertini de Codegorio officialis ad gabellam magnam de platea necnon ad officium registri notarius (105) deputatus scripssi.
Комментарий линвистический
Документ составлен на средневековой латыни области Эмилия-Романья. Самым заметным отличием средневековой латыни в рукописных памятниках служит замена дифтонгов “ae” и “oe” классической латыни одной буквой “e”.
Техническая дата
1347-05-12
Дата создания (внутренняя датировка)
Anno a Nativitate eiusdem millesimo trecentesimo quadragesimo septimo, inditione quintadecima, die duodecimo mensis maii.
Дата создания (точная)
1347-05-12
Обоснование датировки
Дата указана в тексте.
Комментарий хронологический
В документе указана полная хронологическая дата: год, число и месяц (1347 год, 12 мая). Индикт обозначен как пятнадцатый.
Век
XIV в.
Персона (Упомянутое лицо)
Персона (Писарь или переписчик)
Комментарий палеографический
Документ написан нотариальным курсивом на основе минускула. Строчные буквы являются основными в документе. Прописные буквы используются при написании имён собственных и после точек, обозначающих окончание смыслового предложения. Особо прописаны и выделены прописные буквы слов, начинающих новый отрывок текста. Повсеместно присутствуют знаки сокращения. Союз “et” преимущественно пишется полностью, но в ряде случаев заменен особым знаком. Для записи чисел используется пропись.
Комментарий исторический
Представляемый акт продажи земли имеет несомненное значение для изучения социальной экономики Феррары, значительного в период Средневековья локального центра Италии, и для истории средневекового права, и для истории деловой письменности. Излишне говорить о том, какую значительную роль играют поземельные отношения для характеристики средневекового общества и особенностей его развития. Поземельные отношения в XIII–XIV веков заняли особое место в экономике Феррары. Большую часть феррарских актов представляют сделки с недвижимостью. Объектом сделок является земля с постройками в городе, участки земли под пашней, виноградником, лугом, с садом, огородом, с домами и без них в округе. Среди них немалое число договоров купли-продажи, контрактов, устанавливавших право собственности на недвижимость, приобретенную у частных лиц. Свободная купля-продажа земли получает в это время все большее распространение. Как утверждают исследователи Феррары, находившаяся в обращении земля была свободна от всякой феодальной зависимости и население ее не несло феодальных повинностей. Такое стремление к сосредоточению в своих руках земель в городе и округе характерно и для богатых горожан, и для городского нобилитета, оно характерно не только для Феррары XIII–XV веков. Причина стремления к приобретению недвижимости кроется не только в том, что это и в те времена было надежным способом вложения средств с целью получения прибыли. Другая, не менее веская причина приобретения земель в округе убедительно раскрыта в работах И.А. Красновой, отметившей для второй половины XIV–XV веков возрастающую тенденцию инвестиций в земельную собственность за городом у представителей средних и низших слоев флорентийских граждан. Флорентийцы стремились к созданию компактных комплексов, что способствовало более рациональной организации использования приобретенной земли и эффективности управления хозяйством. Земли в округе, как доказывает Краснова, являлись источником припасов – хлеба, масла и вина, как необходимого ресурса выживания в условиях частых продовольственных кризисов. Следует подчеркнуть при этом, что представленным актом земля предоставляется покупателю в собственность, а не на меньших основаниях. Об этом говорят следующие формулы: продавец указанный участок земли покупателю «dedit, concessit atque vendidit iure proprio… inperpetuum – дал, предоставил и продал… навсегда»; «ad habendum, tenendum, possidendum et quicquid sibi suisque filiis et heredibus in perpetuum placuerit faciendum – для обладания, держания, владения и совершения навсегда всего, что будет угодно [покупателю], его детям и наследникам». Именно так феррарские акты выражали всю полноту предоставляемого покупателю права на вещь, сопоставимую с правом собственности. Формуляр акта содержит кроме обычных заградительных и охранительных формул, клятвенное обязательство участниц сделки не прибегать к привилегиям, обеспечивавшим защиту женских прав и не опротестовывать договор.
Место создания
Топонимический комментарий
Локальная дата определяет, что договор заключен в Ферраре, на ступенях Дворца Феррарской коммуны (super scalis Pallacii Communis Ferrarie).

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти