Акт медзадрии; 1373 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 13

Категории

Рукописи латинского алфавита

Идентификатор
Акт медзадрии; 1373 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 13
Название
Акт медзадрии; 1373 г.; Архив СПбИИ РАН. ЗЕС. Колл. 4. Карт. 134. № 13
Вид (Тип)
Акт
Разновидность (характер)
Нотариальный акт
Аннотация
Нотариальный акт медзадрии (испольщины). Саламоне, сын покойного господина Уберто де Сакрато, от имени и по поручению своего брата Франческино сдает в аренду для обработки исполу участок в Окьобелло на 5 лет братьям Джованни, Бенедетто и Доминико, сыновьям покойного сер Маттео де Викториис из Люнголы, выступающим также от имени Антонио, сына вышеупомянутого Джованни и Синибальдо, сына вышеупомянутого Доминико. Испольщики обязуются тщательно пахать землю, хорошо ее обрабатывать и засевать в указанное время своими и хозяйскими семенами. На свои средства испольщики обязаны свозить и передавать хозяевам половину урожая зерна; ухаживать за виноградниками и половину винограда также свозить хозяевам; в указанное время срезать ивняк и половину его отдавать хозяевам; насаждать ивняк вокруг имения и окапывать его; косить луга и половину сена свозить хозяевам. Испольщики имеют право держать в имении скот только от хозяев, должны рыть ежегодно не менее 30 пертик канав. Сверх того, за аренду земли, дома и двора следует к празднику Св. Михаила ежегодная плата 14 лир и 2 каплуна. Испольщики приносят клятву на Евангелии в том, что они будут исполнять все условия контракта.
Общее описание
Представленный акт медзадрии составлен в один и тот же день и тем же нотарием, что документ Западноевропейской секции НИА СПбИИ РАН, хранящийся под шифром: коллекция 4, картон 134, № 12. Документ представляет собой практически точную его копию, имеются лишь несколько разночтений. Следует предположить, что два одинаковых акта были составлены для двоих братьев Сакрати, выступивших в качестве арендодателей и передавших в аренду общее имущество.
Подлинность
Подлинник
Аргументация подлинности
Совокупность признаков: материалы, манера письма, аутентичный формуляр, нотариальный знак, подпись нотария.
Количество листов
1
Алфавит
Латиница
Стиль / тип письма
Нотариальный курсив
Материал
Форма
Отдельный лист
Формат листа / тетради
Carta transversa
Цвет чернил
Коричневый
Страна
Италия
Учреждение создания
Провенанс
В XIX веке документ хранился в Государственном архиве Модены (Италия). Приобретен Николаем Петровичем Лихачевым в период до 1914 года.
Библиография
Срединская Н.Б. Феррара XIV века в отражении актов родового архива Сакрати. М.: Индрик, 2017; Кононенко А.М. К вопросу о западноевропейском средневековом частном акте // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. III. Л.: Наука, 1970. С. 350-360; Кононенко А.М. К истории итальянского нотариата XI-XIII вв. // Вспомогательные исторические дисциплины. Т. VI. Л: Наука, 1974. С. 318-330; Люблинская А.Д. Латинская палеография. М.: Высшая школа, 1969; Cappelli A. Cronologia, cronografia e calendario perpetuo: dal principio dell'Era Cristiana ai giorni nostri. Milano: Ulrico Hoepli Editore, 1930.
Состояние памятника
Сохранность документа хорошая.
Состояние надписи
Текст сохранился практически полностью, за исключением потертости на сгибе в нижней центральной части листа. Это затрудняет прочтение некоторых слов.
Текст на языке оригинала
[Нотариальный знак] (1) In XPisti nomine amen. Anno eiusdem Nativitatis Millesimo trecenteximo septuagesimo tercio, (2) indictione undecima, die septimo mensis Maii, Ferarie, in Turi carcerum communis Ferrarie (3) a parte massarie, videlicet a parte superiori. Presentibus testibus vocatis et rogatis: Nicolao filio (4) quondam Petri Mantuani, qui habitat in villa Furmignane, Galvano filio (5) quondam Vinaroti de contrata Sancti Guillelmi de prope Ferariam, Bertolatio quondam ser Nascimbene (6) de Bonmartinis de Tamara et alliis. [C] Salamon filius quondam domini Uberti (7) de Sacrato de contrata Sexti Sancti Romani civitatis Ferrarie suo nomine proprio et vice (8) et nomine Franciscini eius fratris pro quo promixit de rato et rati habitione (9) de omnibus et singulis in presenti instrumento insertis sub obligatione omnium suorum bonorum presentium et futurorum et sub (10) pena inferius descripta concessit et locavit ad laborandum ad dimidiam hinc ad quinque (11) annos proxime venturos incipiendos in festo sancti Micaelis proxime venturo Iohanni, Benedicto et Dominico (12) fratribus et filiis quondam ser Mathei de Victoriis de Lungola, presentibus, stipulantibus et recipientibus suis nominibus (13) propriis et vice et nomine Anthonii filii dicti Iohannis et Sinibaldi filii dicti Dominici (14) unam possessionem dictorum Salamonis et Franciscini positam in fundo Oclobelli, quam labora-(15) bat Iohanninus Guaçante hiis pactis et conventionibus infrasscriptis videlicet quod dicti laboratores (16) et ipsorum quilibet se et sua bona per se suosque filios et heredes principaliter et in solidum obligaverunt, (17) renuntiantes benefitio novarum constitutionum et epistole Divi Adriani, exceptioni doli mali, actioni in factum (18) et condictioni sine causa, omnique alii exceptioni suo iuri et legum auxilio sibi conpetenti vel conpetituro suis (19) nominibus propriis et vice et nomine dictorum Anthonii et Sinibaldi, pro quibus promisserunt de rato (20) et rati habitione de omnibus et singulis in presenti instrumento insertis sub obligatione omnium suorum (21) bonorum presentium et futurorum et sub pena inferius descripta. Promisserunt dicto locatori presenti et (22) stipulanti pro se et dicto nomine terras aratorias dicte possessionis bene et diligenter arare, rumpere, (23) reterçare et seminare suis temporibus debitis de comuni 2semine ipsarum partium, (24) fructuum et redictuum quarum terrarum et cuius seminis dicti laboratores dimidiam (25) dare promisserunt dicto locatori et dicto eius fratri conductam ad portum Padi ville Oclobelli, (26) omnibus expensis dictorum laboratorum. Vineas laborare promisserunt secundum formam statuti communis (27) Ferarie et in ipsis rebatituras necessarias facere et ipsas vindemiare tempore debito (28) et sibi dare dimidiam uve amostate conductam ut supra; salices scapare promisserunt (29) debito tempore et dare eidem locatori dimidiam totius lignaminis viridis et ectiam çocharum (30) conductam ad dictum portum; de viminibus claudere curtille ipsius possessionis. Et (31) plantas ipsarum salicum plantare circha terras ipsius possessionis ubi fiunt necesse, et ipsas (32) fassare et fassatas tenere. Prata segare promisserunt tempore debito et dare sibi (33) dimidiam feni conductam ut supra. Item quod dicti laboratores non possint nec sibi liceat (34) tenere super dictam possessionem vachas neque pecudes neque porchos neque porchas (35) nisi a dicto locatore. Item cavare promiserunt omni anno dictorum quinque annorum treginta (36) perticas fossati. Et pro affictu curtilis dicte possessionis et pratorum bradie dicti laboratores (37) dare et solvere promisserunt eidem locatori presenti et stipulanti pro se et dicto nomine omni anno dictorum (38) quinque annorum in festo Sancti Micaelis quatuordecim libras bononinas et duo paria caponum. (39) Et per pactum predicti laboratores teneantur ad dimidiam expensas que fient in metitoribus. Et (40) hanc rem locatam dictus locator dedit, concessit et locavit eisdem laboratoribus presentibus et stipulantibus pro se et dictis (41) nominibus cum introitu et exitu suo et cum omnibus et singulis ad ipsam rem locatam spectantibus et pertinentibus (42) ad habendum, tenendum et laborandum pactis et conventionibus suprascriptis. Quam rem locatam promixit (43) dictus locator pro se et dicto nomine eisdem laboratoribus presentibus et stipulantibus pro se et dictis nominibus legiptime (44) ab omni persona, colegio et universitate auctoriçare et defendere in causa et extra omnibus (45) suis periculis et expensis usque ad dictum terminum. Finito vero termino dictorum quinque annorum promiserunt (46) dicti laboratores pro se et dictis nominibus pro quibus promisserunt ut supra eidem locatori presenti et stipulanti pro se et dicto (47) nomine dictam rem locatam sibi liberam et expeditam dimittere et relasare et a nemine imbrigatam (48) quantum erit pro facto suo proprio tantum. Et reficere et restituere promisserunt dicte partes stipulantes (49) ut supra sibi ad invicem, scilicet una pars alteri et altera alteri omnia et singula damna et expensas, (50) que et quas una pars occaxione alterius et altera occaxione alterius fecerit vel habuerit in causa et extra pro (51) omnibus et singulis in presenti instrumento insertis sibi ad invicem facere, observari tam si in causa obti-(52)nuerint quam si subcubuerint credendo una pars alteri et altera alteri de damnis et expensis (53) suo nudo et simplici verbo sine onere sui sacramenti vel alia testium probatione. Const [sic] (54) Constituentes se dicte partes et ipsarum utraque soluturas et observaturas hec omnia et singula in (55) presenti instrumento inserta et pro predictis omnibus et singulis in presenti instrumento insertis firmiter actendere (56) et observare conveniri posse per pactum videlicet una pars ad instantiam alterius et altera ad instantiam alterius (57) specialiter in civitate Ferarie, Bononie, Mantue, Veneciis et generaliter in omni alio loco, terra, castro et foro (58) diebus feriatis et non feriatis aliquibus feriis non obstantibus presentibus nec futuris quibus ex nunc prout (59) ex tunc pacto speciali renunciantes expresse. Et si dicte partes non actenderent et observarent sibi ad (60) invicem stipulantes ut supra scilicet una pars alteri et altera alteri omnia et singula in presenti instrumento inserta quod licitum (61) sit parti predicta per eam promissa actendenti et observanti sua auctoritate propria sine requisitione alicuius iudicis, (62) potestatis vel rectoris ingredi et stare tenutam et corporalem possessionem omnium bonorum partis predicte per eam (63) promissa non actendentis nec observantis ubicumque eligere voluerit pars actendens et ea bona vendere, donare, (64) alienare et apud se iusto precio retinere tanquam sua bona propria iusto precio empta usque ad inte- (65) gram solutionem et satisfationem tocius sui debiti, sui damni, interesse et expensarum. Et per pactum promiserunt (66) dicte partes et ipsarum utraque, stipulantes ut supra non se apellare a sententia extimatorum communis Ferrarie (67) nec ab aliqua alia sententia, que lata foret contra eas partes vel in suis bonis occaxione predicta, (68) et non dicere sententiam esse nullam nec eam in melius reformari petere. Et si disseruint vel se (69) appelaverint promisserunt ex nunc prout ex tunc ipsas appellationem et nullitatem habere cassas vanas et nullius valoris. (70) Que omnia et singula in presenti instrumento inserta promiserunt dicte partes (71) sibi ad invicem stipulantes ut supra scilicet una pars alteri et altera alteri firma et rata perpetuo (72) habere, tenere, actendere, observare, adimplere et non contrafacere vel venire per se vel alium (73) seu alios earum nominibus modo aliquo, ratione vel causa de iure vel de facto sub pena parti (74) contrafacienti solempni stipulatione promissa vigintiquinque libras bononinas et obligatione omnium bonorum partis (75) contrafatientis presentium et futurorum cum refectione damnorum et expensarum, litis et extra. Qua pena (76) soluta vel non, predicta omnia et singula sint firma. Et ad maiorem firmitatem (77) omnium predictorum dicti Iohannes, Benedictus et Dominicus laboratores iuraverunt corporaliter (78) tactis scripturis ad sancta Dei Euangelia predicta omnia et singula firma et rata (79) perpetuo habere, tenere, actendere, observare, adimplere et non contrafacere vel venire per (80) se vel alium seu alios eorum nominibus modo aliquo, ratione vel causa que dici vel excogitari possit. (81) Ego Rigus filius quondam magistri Gualterii professoris grammatice de Sancto Vitale, (82) imperiali auctoritate notarius publicus ferrariensis predictis omnibus et singulis presens fui et rogatus (83) scribere scripssi.
Комментарий линвистический
Документ составлен на средневековой латыни области Эмилия-Романья. Самым заметным отличием средневековой латыни в рукописных памятниках служит замена дифтонгов “ae” и “oe” классической латыни одной буквой “e”.
Техническая дата
1373-05-07
Дата создания (внутренняя датировка)
Anno eiusdem Nativitatis Millesimo trecenteximo septuagesimo tercio, indictione undecima, die septimo mense Maii.
Дата создания (точная)
1373-05-07
Обоснование датировки
Дата указана в тексте.
Век
XIV в.
Комментарий палеографический
Документ написан нотариальным курсивом на основе минускула. Строчные буквы являются основными в документе. Прописные буквы используются при написании имён собственных и после точек, обозначающих окончание смыслового предложения. Начало основной части формуляра после инвокации, локальной и хронологической дат и перечисления свидетелей сделки отделено особым знаком в виде литеры “С”. Повсеместно присутствуют знаки сокращения. Союз “et” преимущественно обозначен специальным знаком. Для записи чисел используется пропись.
Комментарий исторический
Медзадрия (locatio ad laborandum – аренда за отработку) представляет собой договор, в соответствии с которым одна сторона, арендодатель, обязуется передать земельный участок другой стороне, арендатору (laborator, медзадро), в пользование на установленный договором срок, а также предоставить семена сельскохозяйственных культур и скот, тогда как арендатор обязуется вносить платежи в виде фиксированной денежной суммы и половины (или иной доли) урожая, а также осуществлять различные работы на арендуемом участке. Медзадрия, locatio ad laborandum, аренда за отработку, в самом названии договора, по основной обязанности, которая возлагается на арендатора, противостоит аренде за фикт – locatio ad fictum. Оба эти договора, однако, сближает то, что они получают своё распространение в XIV в., когда количество заключаемых договоров такого типа резко возрастает. Договор медзадрии, как и договор аренды, является ограниченным по своему сроку. Как правило, он варьируется от 1 до 10 лет Говоря об этом договоре, в качестве специфической особенности медзадрии, даже Л.А. Котельникова, скептически относившаяся к распространению медзадрии как к признаку кардинальных изменений в средневековом обществе, отмечала формальное закрепление равенства сторон этим контрактом, указывая на равное распределение бремени расходов между ними. Следует отметить, что медзадрия относится к новому виду контрактов, которые знаменовали эпоху перехода к новым отношениям в обществе и экономике Феррары после освобождения зависимого крестьянства. Они не получали ранее широкого распространения. Это краткосрочная аренда за фикт, зоатика, сочида и др. Перемены в обществе, развитие экономики требовали все более высокого уровня развития права, и феррарский нотариат вносил свой вклад в его развитие и усовершенствование.
Место создания
Место (упомянутое)
Топонимический комментарий
Локальная дата определяет, что договор заключен в Ферраре, в контраде Turi carcerum Феррарской коммуны (Ferarie, in Turi carcerum communis Ferrarie).

© 2024 Санкт-Петербургский Институт истории РАН

Войти